In de nieuwe 8-delige serie Panorama Pijbes kijkt kunsthistoricus Wim Pijbes naar het Nederlandse landschap door de ogen van kunstschilders. In iedere aflevering ontmoet hij kunstkenners, verzamelaars en hedendaagse kunstenaars op zoek naar de schoonheid van ons land. Hij zoekt schilderijen vanaf de Middeleeuwen tot nu, waarop het Nederlands landschap de hoofdrol speelt. Van de Bijbelse landschappen van Bruegel tot de geabstraheerde strandgezichten van Mondriaan en alles daar tussenin. Zijn weg voert kriskras door ons land; langs de duinen en verstilde heidevelden, via de dynamiek van de haven tot de romantiek van het bos.
Hoe zien kunstenaars ons land? Hoe hebben zij ons leren kijken naar het landschap? En wat is er overgebleven van dat landschap dat zo’n grote inspiratiebron vormde voor de schilders? Wat heeft de omgeving veranderd en beïnvloed? Maar ook: wat maakt dat ene doek zo bijzonder voor Pijbes zelf?
Uitzending: vanaf 22 maart elke woensdag om 20.25 uur op NPO 2.
Afleveringen
Aflevering 1 – De kust
In deze aflevering van Panorama Pijbes zoekt kunsthistoricus Wim Pijbes naar het geheim van het volmaakte zeegezicht. Wat bezielde Mesdag om 30 jaar lang hetzelfde stukje strand te gaan schilderen? Is het licht van Piet Mondriaan aan de Zeeuwse kust te vangen? En wat maakt die einder boven zee zo oneindig volgens fotograaf Bruno van den Elshout?
Aflevering 2 – Achter de dijk
Het meest oer-Hollandse landschap is een gemaakt landschap: de polders. Geen ander land ter wereld heeft zoveel schilderijen voortgebracht van groene weiden en boerendorpjes in plaats van kastelen en kathedralen. In zijn zoektocht naar de hedendaagse kunstenaars die het polderlandschap koesteren, stuit kunsthistoricus Wim Pijbes op grote zorgen. Zoals Claudy Jongstra die ziet dat dit Nederlandse landschap verdwijnt.
Aflevering 3 – De Woeste Gronden
Deze week in Panorama Pijbes trekt Wim de woeste natuur in. Via het Drenthe van zijn jeugd is hij op zoek naar de restjes Romantiek van Koekkoek en Bilders. Hij dwaalt door landschappen die stille getuigen zijn van de geschiedenis, soms komisch en soms verdrietig en noodlottig, zoals de houtskooltekeningen van Carlijn Mens.
Aflevering 4 – Rivieren
Meanderende rivieren of strakgetrokken oevers; het Nederlandse landschap wordt overal doorkruist door water. Het bracht voorspoed en die voorspoed trok schilders aan. De meest geschilderde stad van Nederland ligt dan ook, niet toevallig, op de kruising van maar liefst 3 rivieren: Dordrecht. Jan van Goyen, Albert Cuyp, Jan Voerman; allemaal zochten ze de rivieren op. Wat trekt een schilder als Willem den Ouden aan aan water, dat zo moeilijk te schilderen is?
Aflevering 5 – De Nieuwe Tijd
Deze aflevering van Panorama Pijbes speelt zich af eind 19e eeuw, als het landschap rigoreus verandert. Maar weinig schilders in de 19e eeuw zagen de grote veranderingen aankomen, behalve één: Paul Gabriël. Zijn schilderij ‘Il vient de loin’ (hij komt van ver) is het begin van een zoektocht naar het veranderde landschap van nu, zoals Koen Vermeule dat schildert.
Aflevering 6 – De Stad
In deze aflevering van Panorama Pijbes loopt Wim Pijbes door de stad van de 17e eeuw, in schilderijen die meer zijn dan een getrouwe weergave. Ze vertegenwoordigen een wereldbeeld van de 17e -eeuwse mens: de grachtenhuizen van een stad in aanbouw, de Vinexwijken van de 17e eeuw geschilderd door Gerrit Berckheyde. En er is de ommekeer in de schilderkunst als Breitner de gewone mensen in de stad gaat schilderen. Hoe doet een hedendaagse stadsschilder als Arie Schippers dat? Wat ziet hij nog voor moois om te schilderen in de stad?
Aflevering 7 – De Tuin
In deze aflevering van Panorama Pijbes is Wim Pijbes op zoek naar geschilderde tuinen. Het schilderen van dit aangelegde landschap doen maar weinigen. Op bezoek bij Marc Mulders krijgt de tuin dan toch een diepere betekenis als deze kunstenaar Wim het goddelijke van de bloemetjes en de bijtjes uitlegt.
Aflevering 8 – Fantasielandschap
Niet alle landschappen bestaan. Tenminste, in de echte wereld. Wel in het hoofd van de kunstenaar waar fantasie en werkelijkheid vaak samenspelen. Van het verbeelden van de bijbel tot aan het uiten van seksuele dromen. Het creëren van een andere werkelijkheid is van alle tijden. In deze laatste aflevering wandelt kunsthistoricus Wim Pijbes via Willink en Melle de droomwereld binnen van videokunstenaars De Beeldjutters.
Geef een reactie