Als je denkt dat je klaar bent… ben je bijna halverwege

Het rif op Schiermonnikoog

Het werkelijke besef van mijn eigen motto kwam een paar jaar geleden tot mij, toen ik op een zondagmiddag met mijn fotomaatje zat te genieten van een boterham op de Waddendijk op Schiermonnikoog. Mijn september waddenworkshop had ik net afgerond, maar wij zouden nog een dag langer blijven. Al kauwend zat ik te peinzen wat ik de komende vierentwintig uur zou gaan doen. Ik was toen inmiddels al zo’n veertig keer op het eiland geweest en moest bekennen dat ik eigenlijk niet zo goed meer wist wat er voor mij nog te fotograferen was. “Ik denk dat ik klaar ben met het eiland” zuchtte ik. “Kan ik mij voorstellen”, antwoordde mijn maatje. “Na zoveel jaren hier fotograferen. Alleen… wat moeten we de komende dag doen?”. In gedachten liet ik het eiland de revue passeren, wat zou nog leuk zijn? “We zouden naar het rif kunnen gaan, ik heb daar nooit mijn draai kunnen vinden maar wie weet…”. En zo togen we naar het rif.

Precies op dat moment bleek het rif niet alleen langzaam volledig onder te lopen door een toevallige springvloed, maar het zeekraal kleurde de vlakte dieprood. Sinds dat jaar, nu 4 jaar geleden, ben ik ieder jaar in september weer bezig met dit fenomeen. Ik was nog lang niet klaar, ik was nog niet eens halverwege.

Veel van hetzelfde

Wat ik tegenwoordig veel merk, als ik scroll door mijn tijdlijn, is veel van hetzelfde aan beelden. Ik heb al vaker geschreven maar er lijkt een soort standaard te ontstaan als het gaat om bepaalde beelden. Een oranjetipje zit altijd voor zonsopkomst in zacht roze licht op een pinksterbloem, de heikikker alleen interessant als hij blauw kleurt, het Hallerbos alleen als de grond knalblauw kleurt, de Posbank als de hei paars kleurt en de edelherten als ze burlen. Zonde natuurlijk. Niet alleen zijn van die specifieke beelden al duizenden gemaakt maar ook ontnemen ze de kijker en maker de mogelijkheid om verder te kijken.

Wat is er nog meer mogelijk?

Ik heb je natuurlijk al (te) vaak om de oren geslagen met mijn kievitsbloemen. Voor mij is dat een jaarlijks terugkerend fenomeen van één week waarin mij vastbijt in deze unieke bloemen. Echter, ik probeer mijzelf ieder jaar te dwingen geen beelden te maken die ik al heb. Sterker nog, soms maak je van die beelden waarvan je op dat moment al weet dat je die toch niet meer gaat verbeteren. Hoeft ook niet. Je hebt hem al. Wat juist interessant is, is wat er allemaal nog meer mogelijk is. Welke beelden je nog niet hebt. Ik maak vooraf plannen door de beelden van de voorafgaande jaren door te nemen en te bedenken waar er nog mogelijkheden zijn. Dat kan van alles zijn, van andere technieken tot andere momenten, van andere composities tot andere lenzen, van een nieuw deel van het verhaal tot andere weersomstandigheden, van natuur tot misschien wel cultuur. Geen beelden opnieuw maken maar alleen maar nieuwe beelden maken. Niet alleen verrijk je jezelf enorm in je eigen creativiteit, ook de kijker naar je foto’s zal opnieuw verrast worden dan dat hij/zij voor de zoveelste keer hetzelfde beeld ziet.

Durf een plan af te strepen

Je kent die unieke momenten wel, zonnestralen door beukenbossen, details van porseleinzwammen, ochtendmist boven de velden, etc. Waarschijnlijk heb je van al deze ‘meest-gemaakte-spectaculaire-natuurfoto’s’ al best een groot aantal in je eigen assortiment. Waarom zou je ze dan nog een keer maken? Durf zo’n foto nou gewoon af te strepen. Misschien nog geen 10 maar ook een 8 is meer dan goed genoeg. Juist dan kun je gaan nadenken wat voor andere beelden je kunt gaan maken onder misschien wel dezelfde omstandigheden. Geniet van je foto maar ga niet opnieuw. Wat is er nog meer mogelijk?

… bijna halverwege

Misschien heb je nu wel door dat mijn op het eerste gezicht wat frustrerende opmerking juist heel stimulerend kan werken. Als je alle geëigende beelden hebt gemaakt, alle beelden die je kent en hebt gezien op social media, al die beelden die je graag zelf wilde maken, dan kun je stoppen omdat je denkt dat je klaar bent. Maar dan houd je eigenlijk op, op het moment dat juist jouw eigenheid en creativiteit gestimuleerd gaan worden. Want juist als je geen idee hebt wat er nog meer mogelijk is, kom je op het punt dat je foto’s kan gaan maken die nog door niemand gemaakt zijn. Dan worden het écht jouw eigen beelden. Ga op zoek naar nieuwe invalshoeken en durf van de gebaande paden af te gaan (figuurlijk dan hè). Laat je niet leiden door wat je allemaal op de social media ziet maar ga lekker je eigen weg. Dan zul je merken dat je nog lang niet klaar bent. Sterker nog… je bent dan nog niet eens halverwege!

Heel veel succes!

Johan