Menu

Onderdeel van Pixfactory

Een wolf is een voltijdse job

Vrijdag 5 januari rond 23u ’s avonds rinkelt de telefoon. Zo laat nog, dat is niet ongewoon op het secretariaat van Landschap vzw. Twee mogelijkheden: ofwel heeft weer iemand de husky van de buren horen huilen en wil meteen melden dat hij een wolvenroedel heeft gespot – Landschap vzw beheert al sinds 2011 het meldpunt Welkomwolf.be – ofwel is er echt iets belangrijks aan de hand. Dit keer is het inderdaad belangrijk. Aan de lijn is Leo Linnartz van Wolven in Nederland met de mededeling waar we al jaren op hopen.
wolf
Naya met halsbandzender 7 juli 2018 regio Leopoldsburg.

Het grote nieuws

Zojuist is een Europese wolf vanuit Nederland België binnengelopen. Zij – het is een wolvin – draagt een halsband met GPS-zender die is aangebracht door een Duitse professor toen ze 6 maand oud was. Ze komt uit Mecklenburg-Vorpommern in Duitsland en kreeg de naam Naya. Ze heeft al heel Nederland van noord naar zuid doorlopen en heeft hier en daar een schaap gepakt, maar ook wilde prooien. Wij gaan het nu pas wereldkundig maken, maar jullie minister is al op de hoogte en heeft het bewust gelekt naar één bepaalde persgroep. Morgen staat het in verschillende Vlaamse kranten. En, oh ja, nog één ding: besef goed dat één wolf een voltijdse job is. Veel plezier ermee, doeg!

Naya tijdens het aanbrengen van de halsbandzender, oktober 2016. Fotograaf: welkomwolf.be

Daar sta je dan, met een eerste wolf op je grondgebied. Nou ja, eerste wolf, er was er ook al één in 2011. Maar dat was in Wallonië en inmiddels zeven jaar geleden. Maar een eerste wolf op Vlaamse bodem, daar zal de pers van smullen. Gelukkig zijn we er klaar voor: onze website Welkomwolf.be is al jaren online, de brochure ‘Welkom Wolf’ is beschikbaar in levensgrote kartonnen wolvendisplays in alle bezoekerscentra bij natuurgebieden in Vlaanderen, en we hebben net 20 info-avonden gepland in alle uithoeken van Vlaanderen. We zijn dus niet onvoorbereid, integendeel.

Wolvenkenner van Landschap VZW en Welkomwolf.be Jan loos onderzoekt een wolvenspoor in Bree op 11 maart 2018. Fotograaf: Welkomwolf.be

1000 km zonder gezien te worden

Het ziet er naar uit dat we geluk hebben. Deze wolvin heeft 1.000 km gelopen zonder gezien te worden. Zonder die halsbandzender zouden we niet eens weten dat ze er is. Hoe anders was het met de eerste wolf in Nederland. Eerst was er de doodgereden wolf van Luttelgeest, die maanden later niet bleek doodgereden te zijn maar geschoten in Oost-Europa en voor de lol gedumpt in een wegberm in Flevoland. De volgende wolf in Nederland was ook al geen cadeau: die kwam op klaarlichte dag de grens over, liep door straten en tuinen in Drenthe, Overijssel en Groningen en kon dagenlang live gevolgd worden op regionale televisie en op sociale media. Een nachtmerrie als je al jaren volhoudt dat wolven schuw zijn en mensen mijden…

Naya heeft 1000 km gelopen zonder gezien te worden. Fotograaf: NRC

Maar Naya blijkt een flinke wolvin te zijn en doet alles precies zoals de teksten op Welkomwolf.be het voorschrijven. Da’s alvast één grote meevaller. Dezelfde nacht nog leggen we onze laarzen in de auto, samen met een pakje wolvenbrochures, klaar om uit te rukken. Want Naya is een zwervende wolf en met zo’n zwerver behoort een aanval op schapen zeker tot de mogelijkheden…

In de uren na het telefoontje van Wolven in Nederland wordt er de hele nacht doorgewerkt. Tegen de ochtend heeft alle Vlaamse pers ons persbericht ontvangen. Al vanaf 6u worden we massaal gebeld en geïnterviewd door de media. Uiteraard gaan we ervan uit dat deze wolf een doortrekker is.

Eerste dode schapen

Op 20 januari gebeurt het onvermijdelijke: een landbouwer meldt aan Welkomwolf.be dat op zijn bedrijf in Meerhout twee schapen zijn gedood. Dat soort informatie verschaft de GPS uiteraard niet; die zegt wel waar de wolvin zich bevindt, maar niet wat ze doet. Voor het eerst komt het meldpunt écht in actie en leveren we cruciale bijkomende gegevens. Dankzij het meldpunt komt het Instituut voor Natuur en Bosonderzoek (INBO) dezelfde dag nog ter plaatse om DNA-stalen te nemen.

Wetenschappers INBO onderzoeken een dood schaap in Meerhout 20 januari 2018 Fotograaf: Billy Herman

Zelf zijn we als eerste ter plaatse. De adrenaline giert door ons lijf. De eerste wolvenkill op Vlaamse bodem, na ruim anderhalve eeuw afwezigheid; je beseft dat je een historisch moment beleeft vanop de eerste rij. Tot onze verbazing treffen we een landbouwer die heel begripvol is tegenover de wolf. De sfeer is absoluut niet grimmig maar zelfs uitgesproken positief, met veel wederzijds begrip.

Importwolf als exportproduct

Naya haalt opnieuw alle pers en wordt al snel het beste exportproduct dat Belgisch Limburg ooit gekend heeft. ‘The first wolf sighting near Brussels’ is wereldnieuws. Omringd door vier nationale en regionale cameraploegen en alle kranten moeten we een interview met de prestigieuze Britse Guardian afslaan. De lokale en Vlaamse pers hebben voorrang, hoe hot Naya in het buitenland ook mag zijn. Een paar uur later zitten we niettemin ook vooraan in het nieuws op Discovery Channel Canada. Uiteindelijk moeten we Rewilding Europe vragen om het interview met een Russisch persbureau van ons over te nemen. De Russen kunnen er op dat ogenblik echt niet meer bij…

Jan Loos staat TV Limburg op locatie te woord. Fotograaf: wolkomwolf.be

De wereld kijkt met grote verbazing naar de tolerantie van de Vlamingen en het warme onthaal dat de wolf hier krijgt, al laat de Waalse pers duidelijk blijken dat ze er niks van snappen; in de Ardennen zouden ze er heel anders mee omgaan… Tot vier keer toe vraagt de Franstalige journalist van RTL aan de onfortuinlijke schapenhouder of hij niet razend is op de wolf. Hij legt hem werkelijk de woorden in de mond, maar de landbouwer houdt voet bij stuk: “Die wolvin doet ook maar wat haar instinct haar ingeeft, en mijn schapen waren niet beschermd door schrikdraad”. De man heeft tranen in zijn ogen, want zijn dieren waren hem erg dierbaar, maar op boosheid kunnen ze hem niet betrappen. Hij verdient een standbeeld!

Vlaanderen omarmt de wolf

In geen tijd heeft Naya alle harten gestolen en wordt ze één van de meest bekende wolven ter wereld. Hier zit voer in voor psychologen en sociologen: als Naya geen vrouwtje maar een mannetje was geweest, en niet zo’n mooie naam had gehad, zou het dan ook zo gelopen zijn?

Limburg gaat helemaal uit de bol als daags nadien blijkt dat Naya niet is doorgelopen naar het zuiden, maar dat ze na het buffet in Meerhout is teruggekeerd naar het militair domein rondom Leopoldsburg. Zou ze van plan zijn om te blijven en volbloed Limburger te worden?

Wolvenspoor 20 januari 2018 te Meerhout. Fotograaf: Billy Herman

De dagen gaan voorbij en even wordt het stil rond Naya. Ze schakelt over op ree en wild zwijn en komt niet of nauwelijks nog buiten de grenzen van het militair domein. Ondertussen verraadt de GPS dat ze haar nieuwe thuis tot in de verste uithoeken verkent, maar wel netjes binnen de lijntjes blijft kleuren. Dagen worden weken, weken worden maanden. TV Limburg stuurt een cameraploeg naar de Lübthener Heide in Mecklenburg-Vorpommern, geboortegebied van Naya, en brengt haar lange reis door Duitsland en Nederland in beeld in verschillende nieuwsuitzendingen. Wekenlang domineren de avonturen van Naya het nieuws in Belgisch Limburg en regelmatig ook daarbuiten. De Limburgers sluiten Naya nu helemaal in hun hart.

Ik weiger de schadevergoeding!

Intussen levert Naya een bijdrage aan haar eigen populariteit door haar slachtoffers vooraf grondig te screenen: de volgende keer dat ze een schaap pakt, pas twee maanden later, doet ze dat in de tuin van een man die gefascineerd is door wolven en die ons met onze eigen brochure ‘Welkom Wolf’ in de hand zit op te wachten. Een schadevergoeding weigert hij principieel. “Het is de wolf gegund. Mijn laatste schaap was toch als stokoud; de rest van de kudde is eerder al van ouderdom gestorven, meneer”. De burgemeesters van Leopoldsburg en Hechtel-Eksel organiseren samen met Welkom Wolf info-avonden voor groot publiek. De teneur blijkt meteen al uit de titel: ‘Bosland verwelkomt Naya’. In Wallonië weten ze het nu wel zeker: de culturele kloof met die gekke Vlamingen is echt niet te overbruggen, jamais…

Wolf gespot met wildcam op de Hoge Venen, 28 juni 2018. Fotograaf: Réseau Loup

Nederland als transitland

Intussen zijn we drie maanden ver en het onwaarschijnlijke is gebeurd: de allereerste wolf die poot zet op Vlaamse bodem, heeft beslist om hier definitief te blijven. Ondertussen heeft Nederland al drie jaar lang wolven op zijn grondgebied, maar geen enkele die er zich wil vestigen. Allemaal lopen ze terug naar Duitsland of vragen ze asiel aan in Belgisch Limburg. Het zal tot de zomer van 2018 duren vooraleer de eerste wolf aanstalten maakt om zich te settelen op de Veluwe. Ook een wolvin trouwens. Opluchting in Nederland, want geef toe: het begon stilaan vervelend te worden dat wolven Nederland alleen maar als transitland willen zien. Dat is nu dus opgelost met een vestiging die niet moet onderdoen voor die in Belgisch Limburg.

Wolf van de Hoge Venen betrapt. Fotograaf: Yvan Mahaux

Alleen zonder partner

Het enige wat het hartje van een gevestigde wolvin nog kan begeren, is uiteraard een mannelijke partner. Het ziet er naar uit dat het sprookje van Naya niet snel werkelijkheid zal worden, want als je een wolvengezinnetje wil stichten, dan is het niet slim om 1.000 km ver weg te lopen, naar het enige land in Europa dat tot voor kort geen wolven op zijn grondgebied had.

Maar Naya denkt daar duidelijk anders over, en al snel gebeurt – nog maar eens – wat niemand voor mogelijk houdt. Al in maart loopt een stoere Duitse wolf eveneens via Nederland naar Belgisch Limburg, daarbij helaas een spoor van dode schapen achterlatend. Want dat is wat zwervende wolven doorgaans doen: op doorreis gaan ze voor een makkelijke en snelle hap. Pas als ze zich ergens settelen, schakelen ze over op wilde prooien. Op slechts een paar kilometer van het territorium van Naya komt aan de reis van wolf Roger abrupt een einde: Roger is nog erg jong en onervaren en laat zich doodrijden net voor hij Naya bereikt. Het sprookje spat uiteen.

Wolf Roger, doodgereden te Opoeteren, 11 maart 2018. Fotograaf: Welkomwolf.be

Weer alleen…

Het is koffiedik kijken hoe lang het zal duren voor zich een nieuwe partner aandient, maar ons gezond verstand zegt dat dat wel eens heel lang zou kunnen duren. Wéér hebben we het vernuft van wolven onderschat, want begin augustus verschijnt plots een tweede wolf aan Naya’s zijde op de beelden van meer dan 50 wildcamera’s die inmiddels haar doen en laten bespieden. De nieuwe wolf is een kop groter dan Naya en wordt door haar duidelijk gedoogd. We hebben geen DNA nodig om te beseffen dat dit een mannetjesdier is. Ons hart maakt een vreugdesprongetje.

Route van wolf August in juni-juli 2018. Fotograaf: welkomwolf.be

Het sprookje is dan toch werkelijkheid geworden: Naya heeft een lief! De nieuwkomer wordt August gedoopt, naar de maand waarin hij Naya wist te vinden. Het Nederlandse radioprogramma ‘De Staat van Stasse’ hangt meteen aan de lijn, want die volgen het verhaal van Naya al maanden op de voet. Heeft Nederland geen eigen wolven dan? Of vinden ze het gewoon leuk om Belgen aan de lijn te hebben?

August houdt nog van schapen

Al gauw blijkt dat August slechte gewoonten heeft meegebracht: terwijl Naya al ruim een half jaar voorbeeldig slalomt tussen de schapen die instaan voor het natuurbeheer op het militair domein, pakken ze samen plots acht schapen in één week tijd. Door de extreme droogte functioneert het stroomraster niet meer naar behoren, en de pas aangekomen August is nog niet op wildmodus overgeschakeld… Zodra de stroomrasters hersteld én verhoogd zijn, gaat ook August zich helemaal op wilde prooien oriënteren.

Wolf August gespot met wildcam op 11 augustus 2018 te Leopoldsburg. Fotograaf: INBO

De twee trekken nu zij aan zij over de heidevelden van Belgisch Limburg. Alles wijst er op dat we volgend voorjaar welpen kunnen verwachten. Dat is uiteraard een zalige gedachte en meer dan we ooit voor mogelijk hielden toen we in 2011 besloten om de campagne Welkom Wolf in het leven te roepen, overigens met de zeer gewaardeerde steun van Wolven in Nederland.

Welkomwolf.be heet wolf oprecht welkom

Maar helemaal gelukkig worden we van de idee dat we misschien een cruciale rol hebben kunnen spelen in de informatieverstrekking naar de Vlaamse pers en brede lagen van de bevolking. Geen wolf ter wereld werd ooit zo gastvrij onthaald als Naya in Belgisch Limburg. Als we daar zelfs maar een stukje hebben toe bijgedragen, dan was het al dat slaapgebrek méér dan waard. Want neem het van ons aan: een wolf is méér dan een voltijdse job.

Geef een reactie

5 reacties

  1. Bedankt Jan, Bedankt ook Natuurfotografie.nl dat hiervoor ruimte is op dit forum.
    Fijn artikel dat ook prima verwoord welke reserves men heeft tegen de komst van de wolf. Misverstanden over het gedrag van deze prachtige zullen nog vaak ontkracht moeten worden. Hiervoor zal telkenmale informatie gedeeld moeten worden. Als natuurfotograaf of natuurliefhebber kunnen we hier allemaal een rol in spelen. Wat mij betreft een volmondig WelkomWolf!

    mvg Henri van Vliet

  2. Interessant en positief geschreven artikel Jan! Fijn dat jullie op deze manier meehelpen om draagvlak te krijgen voor het behoud van deze prachtige dieren in België.

  3. Geweldig verhaal… velen van ons gaan naar parken of plekken waar wilde dieren gemakkelijk te fotograferen zijn. Maar als je dan de andere kant leest over hoe het in zijn werk gaat om een wolf ons eigen Benelux binnen te geleiden dan is de ervaring en beleving wel misschien veel groter. De spanning of de omgeving het wel accepteert, de spanning of Naya zich wel thuis gaat voelen… Wat zou het toch geweldig zijn als we binnenkort weer roedels wolven rond hebben lopen in ons eigen kikkerlandje.

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

5 reacties

  1. Bedankt Jan, Bedankt ook Natuurfotografie.nl dat hiervoor ruimte is op dit forum.
    Fijn artikel dat ook prima verwoord welke reserves men heeft tegen de komst van de wolf. Misverstanden over het gedrag van deze prachtige zullen nog vaak ontkracht moeten worden. Hiervoor zal telkenmale informatie gedeeld moeten worden. Als natuurfotograaf of natuurliefhebber kunnen we hier allemaal een rol in spelen. Wat mij betreft een volmondig WelkomWolf!

    mvg Henri van Vliet

  2. Interessant en positief geschreven artikel Jan! Fijn dat jullie op deze manier meehelpen om draagvlak te krijgen voor het behoud van deze prachtige dieren in België.

  3. Geweldig verhaal… velen van ons gaan naar parken of plekken waar wilde dieren gemakkelijk te fotograferen zijn. Maar als je dan de andere kant leest over hoe het in zijn werk gaat om een wolf ons eigen Benelux binnen te geleiden dan is de ervaring en beleving wel misschien veel groter. De spanning of de omgeving het wel accepteert, de spanning of Naya zich wel thuis gaat voelen… Wat zou het toch geweldig zijn als we binnenkort weer roedels wolven rond hebben lopen in ons eigen kikkerlandje.

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Meer columns van deze auteur

Deze artikelen vind je vast ook interessant: