Menu

Onderdeel van Pixfactory

Help de natuur met een betekenisvol onderschrift

Er wordt weleens gezegd dat een goede foto geen uitleg nodig heeft. Een goed doordacht beeldverhaal zou voor de kijker duidelijk moeten zijn. Echter zal de boodschap door verschillende mensen anders begrepen worden. Wil je een doelgerichte boodschap overbrengen, dan is een betekenisvol onderschrift bij de foto een effectief middel.
Boomkikker
Met een aantrekkelijke foto van een bepaalde plant of dier kun je liefde en betrokkenheid voor de natuur kweken. Met een betekenisvol onderschrift kun je de kijker nóg meer betrekken. Fotograaf: Ronald Zimmerman

Het onderschrift

Het onderschrift is een ondersteunend stuk tekst onder een foto. Je komt dit tegen in boeken, tijdschriften, websites en social media. Veel natuurfotografen gebruiken onderschriften wanneer zij foto’s op hun website of social media zetten.

In dit artikel richt ik me met name op het onderschrift op social media. Met Facebook en Instagram kun namelijk je veel mensen bereiken. Twitter hoort hier ook bij, alleen is dit medium zeer beperkt in de hoeveelheid tekst die je kunt gebruiken.

Als je op Instagram scrolt zie veel verschillende soorten onderschriften. Sommige fotografen zetten alleen de naam van de soort of de titel onder de foto. Ook zijn er fotografen die een diepzinnige spreuk van internet halen of een grappig bedoelde tekst onder de foto zetten. Een andere groep natuurfotografen zetten alleen maar dertig #hashtags neer.

Elke natuurfotograaf geeft een eigen invulling aan het onderschrift. Echter, je kunt jezelf onderscheiden met een betekenisvol onderschrift en daarmee waardevol zijn voor de natuur.

Zilverreiger
De toekomst van de kleine zilverreiger lijkt rooskleurig. Klimaateffecten en beschermingsmaatregelen hebben ervoor gezorgd dat de aantallen in West-Europa zijn toegenomen. In Nederland broeden maar weinig kleine zilverreigers. De kleine zilverreiger staat daarom op de Rode Lijst van Nederlandse broedvogels. Voor deze soorten geldt een hogere prioriteit bij het nemen van actieve beschermingsmaatregelen, zoals het verbeteren van hun leefgebieden. Fotograaf: Albert van de Maat

Betekenisvolle natuurfotografie

Natuurfotografie is een geweldige hobby waarbij je lichaamsbeweging combineert met prachtige locaties. Naast een goede manier van ontspannen kan jouw natuurfotografie op nóg meer manieren betekenisvol zijn. Want er valt veel te vertellen over de natuur.

De natuur komt wereldwijd namelijk steeds meer onder druk te staan. Er worden vele hectares aan bossen gekapt voor landbouw of het oprukken van de mens. Ook in Nederland verdwijnt er nog steeds natuur voor bijvoorbeeld woningbouw of het aanleggen van wegen. Dat zijn allemaal waardevolle leefgebieden van verschillende planten en dieren.

Kom op voor de natuur

Planten en dieren kunnen helaas niet voor zichzelf opkomen en hebben jouw hulp nodig. Daarvoor is het creëren van liefde en betrokkenheid voor de natuur noodzakelijk. Iets wat je mooi en waardevol vindt is het waard te beschermen. Foto’s kunnen hieraan een belangrijke bijdrage leveren. Met een aantrekkelijke foto van een bepaalde plant of dier kun je liefde en betrokkenheid voor de natuur kweken.

Groot dooiermos
Groot dooiermos komt veel voor in gebieden met intensieve veeteelt omdat de aanwezigheid van ammoniak de groei bevordert. Ammoniak is een verbinding tussen stikstof en waterstof. Dit gas zorgt voor een vermindering van de biodiversiteit. In gebieden waar een grote biodiversiteit gewenst is, is een grote aanwezigheid van groot dooiermos een slecht teken. Fotograaf: Albert van de Maat

Betekenisvol onderschrift

Wanneer een aantrekkelijke natuurfoto de aandacht van het publiek getrokken heeft ontstaat een grote kans dat dit publiek betrokken raakt. Jouw foto kan nóg meer waarde krijgen als jouw onderschrift een extra boodschap bevat. Je kunt op verschillende manieren een betekenisvol onderschrift maken.

Suggesties voor betekenisvolle onderschriften

Hieronder staan een aantal suggesties hoe je onderschriften betekenisvol kunt maken.

  1. Geef in je beschrijving interessante informatie

Er zijn vaak interessante weetjes te vinden op het internet of in veldgidsen. Op deze manier laat je zien dat het dier interessant of leuk is. Dieren die interesse opwekken of leuk worden gevonden worden eerder beschermd. Zo kun je bijvoorbeeld bij een foto van het oor van een kikker uitleggen hoe het gehoor van een kikker werkt.

Boomkikker
De boomkikker heeft geen externe oren zoals wij. In plaats daarvan hebben zij een soort trommelvlies aan de buitenkant van hun lichaam. Dit trommelvlies geeft trillingen door aan het binnenoor waardoor de kikker zowel onder- als bovenwater kan horen. Ook houdt dit trommelvlies water en vuil tegen. Fotograaf: Ronald Zimmerman
  1. Leg in het onderschrift uit waarom een bepaald dier nuttig is voor de natuur of de mens

Mensen die van zichzelf geen affiniteit of liefde voor de natuur hebben zijn wel gevoelig voor “het nut voor henzelf”.

Een actueel voorbeeld is een eikenprocessierups. Deze rups kan ernstige jeuk veroorzaken. Bij een foto van de natuurlijke vijanden zoals een pimpelmees, koolmees, specht en vleermuis kun je uitleggen hoe belangrijk zij zijn voor de natuurlijke bestrijding van de eikenprocessierups. Wanneer deze dieren de rups succesvol bestrijden dan is de kans op de jeukende haren veel kleiner. Dit heeft voor veel mensen nut. Het gaat immers om hun eigen gezondheid.

Koolmees
De koolmees is een natuurlijke bestrijder van de eikenprocessierups. Vooral in de periode dat de koolmezen hun jongen verzorgen worden veel rupsen gevangen. Een koolmezenjong eet gemiddeld namelijk zo een 400 rupsen per week. Fotograaf: Albert van de Maat
  1. Besteed in het onderschrift aandacht voor natuurbeschermingsprojecten

Er zijn veel organisaties die zich bezighouden met natuurbescherming. Vaak zijn zij afhankelijk van donaties of toerisme. Promotie is dan ook meer dan welkom.

Geef bijvoorbeeld bij een leuke foto van een egel aandacht aan je lokale egelopvang of de zoogdierenvereniging. Ben je bijvoorbeeld op reis geweest naar een natuurpark waar ze een neushoorn project hebben dan kan je daar ook aandacht voor vragen.

Wisenten
In april 2007 zijn er wisenten uitgezet in het Kraansvlak. Sindsdien is deze geherintroduceerde populatie zich gaan voortplanten. Naast belangrijke informatie over de wisent heeft dit project ook een aanzienlijke bijdrage geleverd aan de toename van deze bedreigde diersoort. Fotograaf: Ronald Zimmerman
  1. Het direct oproepen tot doneren voor een organisatie die zich inzet voor de bescherming van de natuur is ook betekenisvol

Elke diergroep heeft wel een organisatie die zich inzet voor de bescherming van deze dieren.

zwevende boomkikker
Veel natuurbeschermingsprojecten worden voor een groot gedeelte gefinancierd door toerisme. Door de coronacrisis is het toerisme volledig tot stilstand gekomen. Om de natuur te blijven beschermen hebben zij uw hulp nodig.
Deze kikker komt uit de Ecuadoraanse Chocó. Dit is één van de meest soortenrijke regio’s ter wereld maar staat ook enorm onder druk. Steun “Save The Chocó” in hun missie de natuur in deze regio te beschermen met een donatie . Fotograaf: Ronald Zimmerman
  1. Zet jouw publiek aan tot actie door uit te leggen wat mensen zelf kunnen doen om een bepaald dier te beschermen

Vertel bijvoorbeeld bij een foto van een egel of een huismus hoe deze dieren geholpen kunnen worden tijdens warme en droge periodes door bakjes met water in de tuin te zetten.

Buizerd
Bescherm de buizerd door niet op hem te jagen, want hij eet onder andere veldmuizen. Een piek in de muizenpopulatie kan tot een “muizenplaag” leiden. Roofvogels zoals de buizerd helpen mee de muizenpopulatie in balans te houden. Een plaag kan grasland beschadigen waardoor melkveehouders veel extra kosten maken. Dit kan voor de consumenten hogere prijzen voor melk en rundvlees tot gevolg hebben. Fotograaf: Albert van de Maat
  1. Wanneer de foto op een ethische manier tot stand gekomen is, leg dan uit hoe dit is gedaan. Wees een goed voorbeeld!

Amfibieën en reptielen in situ fotograferen in plaats van poseren is een uitdaging. Wanneer jij tot een prachtig resultaat komt met een in situ foto en daarover vertelt kun je andere fotografen inspireren om jouw goede voorbeeld te volgen.

 

Muurhagedis
Tijdens een korte wandeling kwam ik deze muurhagedis tegen. Hij hield mij in de gaten door een klein gat in de boomstam. Voorzichtig sloop ik dichterbij met mijn telelens. Zonder de hagedis te verstoren kon ik een aantal foto’s maken.
Deze foto is in situ gemaakt zonder het dier te manipuleren. Fotograaf: Ronald Zimmerman

Draag bij!

Voor natuurfotografie zijn wij afhankelijk van de natuur. Wanneer een gebied hoge natuurwaarden heeft is er ook meer om te fotograferen. Wanneer jouw onderschrift een bijdrage levert aan de bescherming van de natuur dan geef je als het ware iets terug. Dat is zeer betekenisvol.

Heb jij ook een suggestie voor een betekenisvol onderschrift? Laat het ons hieronder weten in de reacties.

Geef een reactie

7 reacties

  1. Natuurlijk is er niks mis met een informatieve tekst bij een foto, maar het is wel goed om je daarbij af te vragen: Wat wil ik met deze foto eigenlijk communiceren, en op wie richt ik me daarbij?
    Als de fotograaf zelf veel van het onderwerp weet, is de verleiding vaak groot om er een soort biologielesje van te maken.
    De tekst gaat dan niet meer over jouw unieke foto, maar over een abstractie daarvan, b.v. de soort, de biotoop waarin die soort voorkomt, de bedreigingen waar die soort aan blootstaat, en waarom we hem moeten beschermen, etc. etc.
    Een deel van de kijkers zal zo’n tekst wel lezen, maar als je een groter (leken)publiek met je foto wil bereiken, blijkt zo’n biologielesje weinig succesvol. Want van al die (nieuwe) informatie, zien we helaas niks in de foto terug.
    Vaak werkt het beter om kijkers nieuwsgierig te maken naar het beest, de plant, of het gebied op je foto. Ga daarbij uit van wat de kijker op de foto kan herkennen. Dat trommelvlies is prachtig, maar geef dan ook precies aan waar dat zit op deze foto en nodig de kijker uit om dat vlies ook bij andere kikkerfoto’s te ontdekken.
    En die zilverreiger, wat heeft hij daar gevangen, kan ik dat vergroten, het lijkt wel een soort kreeft, zou dat echt zo zijn?
    Die foto van de koolmees, biedt die wel genoeg voor een kijker, of dient die alleen maar als een alibi om een verhaaltje over die eikenprocessierups te vertellen. Of heb je daar eigenlijk een foto van de mees met de rups in zijn snavel voor nodig, want dan ga je echt griezelen en dan vindt er krachtige informatieoverdracht plaats.
    Kortom, ga altijd uit van wat je op de foto ziet en wat je de kijker erop kunt laten ontdekken. Dat maakt zo’n kijker nieuwsgierig, en dat is maar al te vaak het begin van nieuwe ontdekkingen.

    1. Wat is er mis met een biologielesje?
      Jouw aanvulling is dat je van te voren moet bedenken welke doelgroep je wil bereiken. Dat is zeker zinvol. Daarna raak ik je volledig kwijt.
      Bedoel je dat het niveau aangepast moet worden aan je beoogde publiek? Of geef je een tip om het grote publiek te bereiken door op te schrijven wat ze zelf op de foto kunnen zien (omdat ze het anders niet snappen)?
      Een beschrijving van gebeurtenissen is best handig met complex gedrag bij dieren. In dat geval een prima aanvulling.

  2. Ah, top, dat wist ik niet, ben blij dat je er zo instaat! Niet om te wijzen, de meeste fotografen gedragen zich prima, maar er zijn ook natuurfotogafen die te ver gaan. dat zal soms onbewust zijn en helaas vrees ik soms ook bewust. Dat is een wereldwijd probleem, deze organisatie heeft zich als doel gesteld om hiervoor bewustwording te creeeren. https://www.naturefirstphotography.org/nl/startpagina. De kernprincipes zijn herkenbaar en haalbaar. De organisatie is in de opstartfase, maar kijk gerust wat wij doen ( ik ben regio vertegenwoordiger). Of zoek de facebookgroep op, alles is geheel vrijblijvend. We hebben meedenkende mensen hard nodig. ( Nature First Photography (de Lage Landen – NLD & BE)) Een artikel is een heel goed idee!

  3. Heel goed dat je schrijft dat onderschrift belangrijk is. Het is denk ik ook belangrijk om na te denken of je een locatie deelt. De gevolgen van het delen kunnen groot zijn, iets om over na te denken ook. En zelfs als je de locatie niet deelt, kan je erbij schrijven waarom je dat niet deelt. Zo draag je bij aan de bewustwording van het feit dat wij natuurfotografen respectvol ons in de natuur gedragen.

    1. Bedankt Loulou! Dat is een goede suggestie. Toevallig heb ik dat beschreven in het laatste stuk van mijn vorige artikel over “het gebruik van een gps-app”. Daar had ik het als een soort “disclaimer” toegevoegd. Wellicht dat ik hier een volledig artikel aan wijdt, omdat ik merk dat het toch wel erg belangrijk is. Ik zie tegenwoordig veel locaties via app groepen/Facebook groepen etc. voorbij komen.

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

7 reacties

  1. Natuurlijk is er niks mis met een informatieve tekst bij een foto, maar het is wel goed om je daarbij af te vragen: Wat wil ik met deze foto eigenlijk communiceren, en op wie richt ik me daarbij?
    Als de fotograaf zelf veel van het onderwerp weet, is de verleiding vaak groot om er een soort biologielesje van te maken.
    De tekst gaat dan niet meer over jouw unieke foto, maar over een abstractie daarvan, b.v. de soort, de biotoop waarin die soort voorkomt, de bedreigingen waar die soort aan blootstaat, en waarom we hem moeten beschermen, etc. etc.
    Een deel van de kijkers zal zo’n tekst wel lezen, maar als je een groter (leken)publiek met je foto wil bereiken, blijkt zo’n biologielesje weinig succesvol. Want van al die (nieuwe) informatie, zien we helaas niks in de foto terug.
    Vaak werkt het beter om kijkers nieuwsgierig te maken naar het beest, de plant, of het gebied op je foto. Ga daarbij uit van wat de kijker op de foto kan herkennen. Dat trommelvlies is prachtig, maar geef dan ook precies aan waar dat zit op deze foto en nodig de kijker uit om dat vlies ook bij andere kikkerfoto’s te ontdekken.
    En die zilverreiger, wat heeft hij daar gevangen, kan ik dat vergroten, het lijkt wel een soort kreeft, zou dat echt zo zijn?
    Die foto van de koolmees, biedt die wel genoeg voor een kijker, of dient die alleen maar als een alibi om een verhaaltje over die eikenprocessierups te vertellen. Of heb je daar eigenlijk een foto van de mees met de rups in zijn snavel voor nodig, want dan ga je echt griezelen en dan vindt er krachtige informatieoverdracht plaats.
    Kortom, ga altijd uit van wat je op de foto ziet en wat je de kijker erop kunt laten ontdekken. Dat maakt zo’n kijker nieuwsgierig, en dat is maar al te vaak het begin van nieuwe ontdekkingen.

    1. Wat is er mis met een biologielesje?
      Jouw aanvulling is dat je van te voren moet bedenken welke doelgroep je wil bereiken. Dat is zeker zinvol. Daarna raak ik je volledig kwijt.
      Bedoel je dat het niveau aangepast moet worden aan je beoogde publiek? Of geef je een tip om het grote publiek te bereiken door op te schrijven wat ze zelf op de foto kunnen zien (omdat ze het anders niet snappen)?
      Een beschrijving van gebeurtenissen is best handig met complex gedrag bij dieren. In dat geval een prima aanvulling.

  2. Ah, top, dat wist ik niet, ben blij dat je er zo instaat! Niet om te wijzen, de meeste fotografen gedragen zich prima, maar er zijn ook natuurfotogafen die te ver gaan. dat zal soms onbewust zijn en helaas vrees ik soms ook bewust. Dat is een wereldwijd probleem, deze organisatie heeft zich als doel gesteld om hiervoor bewustwording te creeeren. https://www.naturefirstphotography.org/nl/startpagina. De kernprincipes zijn herkenbaar en haalbaar. De organisatie is in de opstartfase, maar kijk gerust wat wij doen ( ik ben regio vertegenwoordiger). Of zoek de facebookgroep op, alles is geheel vrijblijvend. We hebben meedenkende mensen hard nodig. ( Nature First Photography (de Lage Landen – NLD & BE)) Een artikel is een heel goed idee!

  3. Heel goed dat je schrijft dat onderschrift belangrijk is. Het is denk ik ook belangrijk om na te denken of je een locatie deelt. De gevolgen van het delen kunnen groot zijn, iets om over na te denken ook. En zelfs als je de locatie niet deelt, kan je erbij schrijven waarom je dat niet deelt. Zo draag je bij aan de bewustwording van het feit dat wij natuurfotografen respectvol ons in de natuur gedragen.

    1. Bedankt Loulou! Dat is een goede suggestie. Toevallig heb ik dat beschreven in het laatste stuk van mijn vorige artikel over “het gebruik van een gps-app”. Daar had ik het als een soort “disclaimer” toegevoegd. Wellicht dat ik hier een volledig artikel aan wijdt, omdat ik merk dat het toch wel erg belangrijk is. Ik zie tegenwoordig veel locaties via app groepen/Facebook groepen etc. voorbij komen.

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Ronald Zimmerman

Ronald Zimmerman

Ronald Zimmerman is een natuurfotograaf met een speciale interesse voor amfibieën en reptielen. Zijn passie voor natuurfotografie ontstond tijdens zijn studie voor docent biologie. De fotografie begon als middel om herinneringen aan speciale natuurbelevenissen vast te leggen en werd daarna een steeds grotere passie.

Meer columns van deze auteur

Deze artikelen vind je vast ook interessant: