Allereerst kun je je daardoor gemakkelijk aanpassen aan de omstandigheden. Ben je aan de wandel, dan heb je het snel warm en kan er een laag uit. Sta je stil en begint het ineens te waaien, dan is een extra laag juist wenselijk. Los van het kunnen wisselen, heeft het werken in lagen nog een voordeel. Tussen iedere laag blijft wel iets van lucht aanwezig, en laat stilstaande lucht nu net het beste isoleren.
Laagjes dus, maar wat dan? Afgelopen weken ben ik veel in de Hoge Venen geweest onder wisselende omstandigheden: sneeuw, mist, ineens wat zon, storm en temperaturen tot ruim onder de -10 graden Celsius. Zelf had ik daarbij het volgende aan (voor iedereen natuurlijk persoonlijk, maar gewoon eens voor de beeldvorming).
Hoofd
- Een warme muts, één waar de wind niet doorheen komt.
- Capuchon onder extreme omstandigheden als extra beschermlaagje, vooral effectief tegen wind of het voorkomen dat je muts te nat wordt en daarmee aan isolatiewaarde verlies.
- Sjaal om mijn nek warm te houden en te voorkomen dat de kou via de bovenzijde alsnog mijn jas kan binnendringen.
Romp
- Thermoshirt, slechts een dun laagje, maar een soort van tweede huid die zorgt voor extra warmte.
- Shirt met lange mouwen.
- Wollen trui. Er zijn maar weinig synthetische producten die zo goed isoleren als natuurlijke wol.
- Onder extreme omstandigheden daarover nog een wollen vest, maar dat is niet vaak nodig.
- Wind- en waterdichte jas. Aangezien ik in de winter veel op pad ben, heb ik geïnvesteerd in een echt warme winterjas. Let op dat je kiest voor een ademend model, anders gaat zweet je opbreken. Kies daarom ook niet te snel voor een regenjas als extra toevoeging, want verreweg de meeste merken ademen niet genoeg.
Benen
- Thermobroek.
- Gevoerde outdoorbroek. Ook een skibroek volstaat. Belangrijk is ook nu weer dat het geheel winddicht is. Een gevoerde outdoorbroek is erg dun, maar isoleert verrassend goed. Kies nooit voor een spijkerbroek. De wind gaat hier dwars doorheen. Eenmaal nat, droogt spijkerstof ook moeilijk op, waardoor je het extra koud krijgt.
- Regenbroek in de sneeuw. Je kan dan even in de sneeuw gaan zitten zonder dat alles door jouw lichaamswarmte direct nat wordt. Geen sneeuw, dan is een regenbroek niet direct nodig. Bij veel wind helpt een regenbroek dan wel weer extra deze buiten te houden.
Handen
- Extra warme handschoenen. Gewone handschoenen isoleren vaak niet goed genoeg. Ik gebruik alleen nog de HEAT3. Niet goedkoop, maar uitermate warm, en uiteraard wind- en waterdicht. Gebruik nooit handschoenen met ontblote vingers! Juist je vingertoppen zijn kwetsbaar en moet je dus goed beschermen.
- Eventueel een paar handwarmers, verkrijgbaar in iedere outdoorwinkel. Je kan deze in je handschoenen stoppen voor extra warmte. Let op: nooit rechtstreeks op de huid leggen, aangezien deze dingen vaak een graad of 70 heet worden. In mijn HEAT3 handschoenen nog niet nodig gehad, maar voor de zekerheid heb ik ze altijd bij me. Worden je vingers eenmaal te koud, dan is je fotodag voorbij en kan het een risicovolle aangelegenheid worden.
Voeten
- Snowboots. Ik zie vaak mensen op gympies of stadse laarsjes door de sneeuw lopen. Net als je handen, zijn je voeten kwetsbaar. Goede bescherming is dan ook waardevol. Een schoen is bij voorkeur warm gevoerd en sluit af tot de enkels. Bij lage schoenen heb je snel last van invallende sneeuw. Goede merken zijn Sorel en Pajar, beiden uit Canada. Daar weten ze wat koude is…
- Bij een dik pak sneeuw zijn gamaschen (ook wel verkocht als gaiter) handig. Deze trek je over het bovendeel van je schoen en broek aan, waardoor sneeuwinval voorkomen wordt.
- Extra dikke (wollen) sokken.
- Ook hier kun je eventueel losse voetwarmers toevoegen. Er zijn ook speciale isolatiezolen verkrijgbaar die de kou van onderaf tegengaan. Beiden heb ik met mijn snowboots nog niet nodig gehad.
Krijg je het nu toch koud, loop of ren dan een aantal minuten stevig heen en weer. Je bloedsomloop komt weer op gang. Eenmaal warm, kun je weer een hele tijd vooruit. Een thermoskan met warme drank helpt je van binnen op te warmen.
O ja, ga je een dag op pad, denk dan goed na over het eten en drinken dat je meeneemt. Water of sap bevriest snel en niet ieder eten is nog lekker als het bevroren is. Zo wordt een reep chocolade keihard, iets dat ook geldt voor een boterham met worst. Een boterham met chocoladepasta is dan heel wat beter verteerbaar. Pak je eten en drinken eventueel in om bevriezing tegen te gaan. Kies voor eten met veel calorieën. Je lichaam verbruikt veel energie op koude momenten.
12 reacties
kleine aanvulling: thermisch ondergoed heb je in twee soorten, voor active en passive. Hoe actief we onszelf ook vinden, we zijn redelijk passive met fotografie. Neem dan geen polyester active thermo ondergoed maar merinowollen ondergoed. Duur maar warm… ook als je lang stilstaat!
Bedankt voor de aanvulling Johan!
Geweldig goed artikel Bob.
Als persoonlijke aanvulling. Ik heb een peperdure goretex 3 seizoenen regenjas van Eider (in vergelijking tot die handschoenen dan weer haast gratis). Die houdt wind en regen 100% buiten en isoleert in het 4e seizoen heerlijk in combinatie met een gewone (oeroude) fleece en een lichte lamswollen trui over bloes en hemd. Werkt in de huidige temperaturen (-5 en matige wind) zelfs zonder muts en sjaal (capuchon).
Ik gebruik alleen thermisch ondergoed als ik veel moet lopen, want het stinkt binnen een uur.
In de Alpen was de helm ook effectief in het warmhouden. Een fors nadeel als de zon schijnt, want hij hoort ook op je kop te blijven als het warm is.
Daarnaast bespaar ik de kosten van die geweldige handschoenen van je – ik denk niet dat er iets beters bestaat – met fleece-flapwanten. Als het echt koud wordt doe ik mijn hardloop handschoentjes er onder aan (Odlo). Niets geen last meer van kou.
Die schoenen ga ik bekijken. Het probleem van mijn gewone bergschoenen is ophoping van vocht. Vroeg of laat.
Kortom: laagjes, laagjes. laagjes. En je bent op alles voorbereid.
Zo is dat, laagjes, laagjes en dat hoeft zeker niet altijd van het duurste spul te zijn.
Kleding.
Kijk ook eens naar een commandotrui van het leger, zo ook naar een gewatteerde legerjas van het leger.
Ook kan je een thermische lange onderbroek dragen met daarover een gewone legerbroek, voordeel van die legerbroek is dan wel, word die nat door regen en houd de regen op, dan droog die zeer snel.
Dit had ik dus aan, toen ik 7 januari 2017 in Oostenrijk was en ook op het station van de Brenner stond, daar was het behoorlijk koud en lichamelijk had ik het dus niet zo koud, alleen de wind was de boosdoener.
Legerkleding moet inderdaad ook eegens tegen kunnen.