Bij macro’s in de lente denk je al snel aan de mooie beelden van de eerste lentebloeiers. Sneeuwklokjes, krokussen, bosanemonen en bijzondere stinzenplanten spreken vaak tot de verbeelding. De holwortel is zo’n stinzenplant om mee ‘aan de slag’ te gaan en bloeit nu volop….
Stinzenplanten
Stinzenplanten zijn eigenlijk verwilderende voorjaarsbloemen. Het zijn vooral bol-, knol- en wortelgewassen die vanaf circa de 16e eeuw werden aangeplant op buitenplaatsen, rondom kastelen en landhuizen. Van oorsprong komen de planten van elders uit Europa. Ze zijn op de oude buitenplaatsen verwilderd en konden zich daar handhaven. Er zijn plekken waar het voormalig landhuis al lang niet meer staat, maar waar de stinzenplanten in parkbossen ieder jaar steeds weer uitbundig bloeien. De naam stinzenplant is afgeleid van een Fries woord ‘ Stins’ , dat aangeeft een burcht of een landhuis. De bewoners van destijds konden het zich permitteren om de directe omgeving te verfraaien met verschillende niet-inheemse planten en hebben daarmee iets moois achtergelaten.
Tot de groep ‘stinzen’ wordt een grote groep voorjaarsplanten gerekend: sneeuwklokjes, sterhyacinten, sneeuwroem, winterakoniet, krokus, lenteklokje, bosanemoon, gele anemoon, vingerhelmbloem, holwortel, zomerklokje, boshyacint, wilde narcis, kievitsbloem, knikkend vogelmelk, lelietje der dalen en aronskelk. Sommige zijn dus heel algemeen en andere vrij zeldzaam voor Nederland.
Holwortel
De holwortel is in Nederland zo’n zeldzame plant, die je eigenlijk alleen op oude stinsen en in parkbossen aantreft. De plant komt van origine in Midden-, Oost- en Zuid-Europa in het wild voor. Holwortel bloeit al in het vroege voorjaar. De plant heeft een tros met licht lila, paarsrode tot witte bloemen. De bloemen hebben een mooie symmetrische vorm naar twee kanten in de vorm van een soort helm. Onder de bloem zit een schutblad met een vrij gave rand, die niet is ingesneden. Dat maakt het verschil met de voorjaarshelmbloem, die er veel op lijkt en veel algemener is. De voorjaarshelmbloem heeft diep ingesneden bladeren in de vorm van een hand met vingers.
Fotografietips
- Holwortel is een echte schaduwplant, dus het gebruik van een statief is aan te raden.
- Een heel laag standpunt is ook met een pittenzak te bereiken of met een speciaal statief.
- De zachte kleur van de bloemen vraagt wel om “zacht licht” in de ochtend of de avond.
- Voor de meeste opnames kies ik voor weinig scherptediepte bijvoorbeeld een diafragma f/5 of lager. Dan kun je ook experimenteren waar je de scherpte wilt leggen.
- Er zijn in Nederland relatief veel mooie buitenplaatsen, waar je de echte stinzenplanten kunt vinden.
- De website Stinzenflora-monitor.nl is informatief over stinzenplanten en over een aantal mooie plekken in Noord-Nederland. Een bezoek aan dergelijke plaatsen is zeer de moeite waard!
2 reacties
Dank je Walja voor je reactie. ik zal er nog eens heel kritisch naar kijken, want ik heb ze op meerdere plaatsen gefotografeerd. De verschillen zijn inderdaad heel klein en beiden zijn prachtig.
Dank je voor het compliment!
Vr groet,
Hans
Ik geloof dat ik een Vinderhelmbloem op ( vooral de bovenste foto ) zie. Holwortel heeft een ander blad, dat is de enige verschil tussen Holwortel en Vingerhelmbloem die je kan zien.
Een groot verschil ( niet zichtbaar ) is de wortel: de vingerhelmbloem heeft geen holle wortelstok, maar een soort wortelknolletje. De holwortel, zoals je aan de naam al kunt zien, heeft een holle wortel.
Nog een verschil ( wel zichtbaar ): de vingerhelmbloem heeft handvormige, ingesneden schutblaadjes onder de bloemen, en de holwortel heeft spitse schutblaadjes.
Maar de foto’s zijn prachtig.
Met vriendelijke groet,
W. de Ruiter