Menu

Onderdeel van Pixfactory

De blauwe reiger, van moerasvogel naar stadsbewoner

Eens was het een schuwe moerasvogel, tegenwoordig is de blauwe reiger ook in dorp en stad een algemene verschijning. Soms is het zelfs een brutale straatvogel. De blauwe reiger is het symbool van Nederland met zijn water en moerassen maar ook van het dichtbevolkte land met zijn steden en afvalproblemen. Een vogel die meegaat met de tijd en verandert van viseter in alleseter.
Blauwe reiger
Een reiger eet niet alleen vis maar ook graag een woelmuis. Fotograaf: Arjan Troost

Ardea cinerea heet hij officieel, letterlijk vertaald: de grijze of grauwe reiger. Eigenlijk vindt iedereen op aarde dat deze vogel grijs is, behalve in Nederland, daar heet hij “blauwe reiger”. Misschien kleuren we hem eigenwijs wat mooier in omdat hij zo goed past bij de lage landen, met die sloten vol blauw water en die blauwe luchten vol bloemkoolwolken.

De blauwe reiger is dan ook een prachtverschijning. Een grote indrukwekkende vogel van bijna een meter groot met een witte slangenhals en lange poten. De kop met sierlijke veren getooid, een vervaarlijke dolksnavel en indringende lichte ogen. Ook in de vlucht valt hij op met zijn trage slag. De hals altijd in een S-vorm opgerold, dat in tegenstelling tot bijvoorbeeld ooievaar en kraanvogel, die hun nek juist ver uitstrekken.

Die stevige snavel heeft de blauwe reiger niet voor niets. Zijn hoofdvoedsel is vis. Aan de kant van het water wacht hij doodstil tot hij er een voorbij ziet zwemmen. Dan schiet de kop met snavel het water in en vaak is het raak: een vis in de bek. En niet altijd de kleintjes, ook een forse brasem of paling kan de reiger aan. Vis is niet het enige voedsel op het menu. Ook een kikker, regenworm, vogeltje, muis, een mol of zelfs een konijntje versmaadt de reiger niet.

De reiger wordt steeds meer stadsvogel. En binnen de bebouwing zoekt hij niet alleen levend prooi maar graast hij ook de afvalbakken af. Zo erg zelfs, dat er soms sprake is van overlast. De reiger wordt steeds minder schuw. Niet zelden zie je een reiger geduldig wachten naast een visser aan een vaart of kanaal, wachtend op een visje.

In het vroege voorjaar, al vanaf februari, gaan de blauwe reigers broeden. Ze maken een slordig nest in hoge bomen, vaak in kleine of grotere kolonies, een enkele keer alleen. Ook in stedelijk gebied bouwen ze hun nesten, niet altijd tot genoegen van de bewoners of bezoekers van de stad. Onder de nestbomen trakteren de reigers de mensheid op klodders afval, voedselresten, nestmateriaal en vogelpoep. Die periode duurt wel even. De blauwe reiger legt 4-6 eieren die binnen vier weken worden uitgebroed, maar daarna blijven de jongen nog wel een paar maanden in of bij het nest. Als de jonge vogels uitgevlogen zijn herken je ze nog een tijdje aan hun grijze kop en hals, die pas later bij volwassenheid wit worden.

De blauwe reigers is deels trekvogel, vooral in de winter trekken er veel naar het zuiden. Noordelijke vogels komen dan ons land weer bezoeken. Zo kun je het hele jaar wel blauwe reigers tegenkomen. Soms verzamelen ze zich in winterse perioden in groepjes bij een open plek in het water, bijvoorbeeld waar (warm) water binnengelaten wordt.

Blauwe reiger versus blauwe reiger. Fotograaf: Arno ten Hoeve

Fototips

  • Het gemakkelijkst is de reiger te fotograferen in bewoond gebied waar hij gewend is aan mensen. Daar laten ze zich het gemakkelijkst benaderen. Langs kanalen, bij vijvers, waar voedsel te vinden is. Als je dichtbij kan komen is het mooi om eens een kopportretje te proberen.
  • Reigers zijn algemeen in waterrijke gebieden. Vanuit de auto kun je vaak dichtbij genoeg komen om met een telelens goede opnames te maken.
  • Dichtbij hoeft niet, een reiger in zijn omgeving kan een heel mooi beeld opleveren dankzij het karakteristieke silhouet van een reiger. Mooie sfeervolle momenten zijn bijvoorbeeld de ochtendnevel met wat tegenlicht waar je een reiger langs het water ziet zitten of voorbijvliegen.
  • Reigers in de stad zie je veel vaker en ook dat is een karakteristieke nieuwe omgeving voor de reiger. Biedt kansen voor foto’s met een verhaal: mens en natuur, afvalproblematiek…
  • Geduldig posten op een plek waar reigers zitten is ook een methode. Dat biedt kansen het gedrag van de vogel te bestuderen en vast te leggen.
  • Probeer ook eens een reiger in vlucht. Het zijn rustige vliegers, dat maakt de kans op succes groter. Let op je sluitertijd, probeer minimaal 1/1000 sec. aan te houden voor een scherpe foto.
Van een wat hoger standpunt kun je mooi op de grijsblauwe vleugels kijken. Fotograaf: Arjan Troost

Leefomgeving

Altijd nabij water. Broedt in hoge bomen. Water, moerassen en steeds meer in stedelijk gebied.

Vindtijd

Hele jaar.

Bescherming

Wettelijk beschermd.

Kwetsbaarheid

Niet kwetsbaar.

Verspreidingskaart

En dan nog dit!

Marc van Fucht volgde jarenlang de blauwe reigers in Amsterdam. Zevenduizend exemplaren telt de stad; in strenge winters loopt het aantal op tot 10 duizend. Ze hangen rond bij de snackbar, op de markt, langs de snelweg of bij een vijver met dikke koi karpers. Hij maakte de documentair “Schoffies”.

Schoffies’ portretteert op indringende en humoristische wijze de perfecte integratie van de reigers in het grotestadsleven, en vooral hún kijk op de Amsterdammers die zij zo perfect manipuleren.

Film op NPO, uitzending 26 december 2014

Trailer op YouTube:

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Geef een reactie

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Deze artikelen vind je vast ook interessant: