Menu

Onderdeel van Pixfactory

De sombere honingzwam houdt van dood en donker

Ze groeien in dikke bundels in het bos, maar altijd op hout. Sombere honingzwammen zijn daarbij niet erg kieskeurig en eten van alles: loofhout, naaldhout, dood of levend, het maakt niet uit. Als je ze tegenkomt is het interessant om alle levensstadia van deze paddenstoelen eens van dichtbij te bekijken. Van jong paddootje tot half vergaan zwammenkarkas, alles heeft zijn eigen ontroerende of gruwelijke schoonheid.
Sombere honingzwam
Heb aandacht voor de interessante vormen en structuren en de veelheid van kleuren. Fotograaf: Ron Poot

De sombere honingzwam hoort bij de plaatjeszwammen, een groep die herkenbaar is aan de lamellen onder de hoed welke van binnen naar buiten uitstralen. In die lamellen vormt de paddenstoel de sporen die door de wind worden verspreid.

Het is een echte bossoort en voelt zich thuis in loof- en naaldhout. Voor de levende bomen is hij een levensgevaarlijke bedreiging. Hij gedraagt zich als parasiet en veroorzaakt witrot in het levende hout. Daar zal de boom uiteindelijk aan sterven, bestrijding is onmogelijk. Voor de zwam maakt het niet uit of de boom sterft, want ook dood hout eet hij graag. Dan is het opeens een saprofyt geworden en dat is wel zo gemakkelijk: hij kan gewoon dooreten.

Honingzwammen hebben een warme oranjebruine kleur, die doet denken aan honing. Net zoals je honing in lichte en donkere kleuren ziet, kom je ook de sombere honingzwammen in allerlei tinten tegen. Hoe ouder de zwam is, hoe donkerder hij wordt.

Kenmerkend voor honingzwammen zijn, naast de kleur, de fijne schubjes op de hoed en de opvallende ring (manchet) om de steel. Op de manchet en de steel zitten bij de sombere honingzwam kenmerkende zwarte schubjes, waarmee je hem kunt onderscheiden van andere gelijkende soorten.

De verschijningsvorm van de honingzwammen verandert enorm bij het ouder worden. Het jonge stoeltje is nog een klein bolletje, naarmate de zwam ouder wordt groeit de hoed verder uit als een pannenkoek. De oudere hoeden worden steeds donkerder van kleur en je ziet steeds meer kleurschakeringen en patronen ontstaan.

Met een groothoeklens krijg je zowel de zwam als de omgeving goed in beeld. Fotograaf: Ron Poot

De sombere honingzwam is gemakkelijk te verwarren met de echte honingzwam, die echter lichter gekleurd is, een geelachtig manchet heeft en de zwarte schubjes op manchet en steel mist. Een andere gelijkende soort is de schubbige bundelzwam, die verschilt door de veel grotere afstaande schubben op steel en hoed.

Fototips

  • De sombere honingzwam is door zijn forse omvang en groeiwijze in bundels gemakkelijk te fotograferen met groothoeklens of smartphone. Je kunt de omgeving dan goed in het beeld meenemen en de zwam onderdeel laten uitmaken van het landschap.
  • Soms kun je de zwammen goed van de onderzijde fotograferen. Als dat niet lukt, kun je ook een spiegeltje gebruiken om de fraaie structuren aan de onderzijde in beeld te krijgen.
  • Voor de macroliefhebbers heeft de soort tal van mooie miniatuurdetails. De schubjes op de hoed, de ring, de schubben op de steel en nog veel meer.
  • Van bovenaf kun je mooi de hoeden van de honingzwammen bekijken. Daar ze in bundels groeien, zie je leuke patronen door overlappende hoeden ontstaan in verschillende stadia. Diafragmeer om voldoende scherptediepte te krijgen.
  • Sla de half vergane paddenstoelen niet over, ook al zien ze er niet al te smakelijk uit. Juist die vergankelijkheid levert fotografisch gezien interessante beeld op. Tal van structuren, kleuren en patronen zie je ontstaan.
  • Gebruik in donkere omstandigheden statief of rijstzak om bewegingsonscherpte te voorkomen. Vooral bij kleine diafragma openingen (groot f-getal) heb je snel gebrek aan licht en een lange sluitertijd nodig.
Een detailopname van de schubben op de hoed met minimale scherptediepte. Fotograaf: Ron Poot

Leefomgeving

Groeit op naald- en loofbomen, vooral op de zandgronden.

Vindtijd

September – november.

Bescherming

Niet wettelijk beschermd.

Kwetsbaarheid

Niet kwetsbaar, algemeen.

Verspreidingskaart

En dan nog dit!

Van de sombere honingzwam is bekend dat de ondergrondse schimmel enorm oud en groot kan worden. In 2000 werd in de Amerikaanse staat Oregon een sombere honingzwam ontdekt van naar schatting 2400 jaar oud met een ondergronds mycelium van 8,9 km² in oppervlakte. Daarmee is deze schimmel het grootste organisme ter wereld. Ook in Zwitserland is een enorm exemplaar ontdekt. Hier is de schimmel ongeveer duizend jaar oud en zo’n 800 meter lang en 500 meter breed.

2 reacties

  1. Dank je wel Ron, voor deze uitgebreide uitleg en fotografische inzichten om deze zwam vast te kunnen leggen. Want soms sta je ervoor en dan denk je, wat is nou een interessante hoek om deze zwam vast te leggen. Groet, Armand.

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Geef een reactie

2 reacties

  1. Dank je wel Ron, voor deze uitgebreide uitleg en fotografische inzichten om deze zwam vast te kunnen leggen. Want soms sta je ervoor en dan denk je, wat is nou een interessante hoek om deze zwam vast te leggen. Groet, Armand.

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Deze artikelen vind je vast ook interessant: