Menu

Onderdeel van Pixfactory

Heksenboter, een nuttige stofzuiger

Heksenboter, trollenkots of hondenslijm, het zijn niet de meest flatteuze benamingen die dit vreemde verschijnsel toegeworpen krijgt. Een aandachttrekker is het wel, de fluoriscerende gele kleur valt goed op in het donkere bos. Leuk voor op de foto en zelfs voor op de film. Want dit slijmige monster beweegt zich voort en is een bron van inspiratie voor de makers van horror films.
Je vindt heksenboter vaak op dood hout, waar het leeft van micro-organismen en schimmels. Fotograaf: Ron Poot

Heksenboter is een voorbeeld van de grote groep van slijmzwammen, ook wel myxomyceten genoemd. Een heel aparte groep, die geen deel uitmaakt van het planten- of dierenrijk. Hoewel ze slijmzwammen genoemd worden, zijn het zelfs geen zwammen, schimmels of wat dan ook.

Bij nadere bestudering blijkt het geval een kolonie van eencellige organismen te zijn, dat zich als een organisme gedraagt. De gele substantie, plasmodium genaamd, kruipt over de ondergrond voort en leeft daar van schimmels en eencelligen. Ja… het beweegt zich zelfstandig voort en laat een slijmspoor na!

De gele slijmzwam groeit hier op mos. Fotograaf: Ron Poot

Op deze timelapse zie je hoe de slijmzwam zich voortbeweegt en schimmels verslindt.

Omdat het plasmodium feitelijk uit eencelligen bestaat, kan de slijmzwam zich overal doorheen bewegen. Miniscule openingen zijn geen probleem, de cellen die amoebe achtige vormen kunnen aannemen, komen overal gemakkelijk doorheen.

Is heksenboter griezelig of gevaarlijk? Niet voor ons mensen, het slijm is niet giftig of schadelijk. Eigenlijk is heksenboter een nuttige stofzuiger die heel veel micro-organismen in de natuur keurig netjes opruimt.

Fototips

  • Heksenboter heeft interessante details: de gele uitstulpsels maar ook het slijmspoor dat het achterlaat. Gebruik hiervoor de macrolens of macrostand van je camera.
  • Het geel van heksenboter is snel overbelicht en dan zie je details niet meer op je foto. Dit is te voorkomen door een stop onder te belichten of te fel licht af te schermen.
  • De beweging van de slijmzwam kun je vastleggen met een trage filmopname of met timelapse.

Leefomgeving

Vochtige omgeving, vaak op dood hout, ook wel in mos of gras.

Vindtijd

Juni-oktober, vooral na een periode met vochtig warm weer.

Bescherming

Niet wettelijk beschermd.

Kwetsbaarheid

Algemeen, niet kwetsbaar.

Verspreidingskaart

En dan nog dit!

Deze bijzondere slijmzwam komt in vele landen op aarde voor en de gele klodders prikkelen de fantasie “all over the world”:

  • De Nederlandse naam heksenboter is ontstaan, omdat men dacht dat deze vreemde boter wel gekarnd moest zijn door een heks.
  • In Scandinavië dacht men dat het braaksel was van een trolkat, de kat van een heks, die ziek was van het gulzig leegdrinken van koeienuiers.
  • Een bijnaam in Amerika is “scrambled egg slime” maar ook wel “dog-vomit slime”.
  • Ook de filmindustrie is geïnspireerd door het bewegende slijm en dit heeft geleid tot de film The Blob (1958, remake 1988).

Eén reactie

  1. Gaaf artikel. Het viel mij al vaker als bezig was met mossenen schimmels te fotograferen met de macro en tussenringen. Men weet amper hoe mooi de schimmels zijn.
    Nog wat draaden van n spinnenweb erbij, maakt t af

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Geef een reactie

Eén reactie

  1. Gaaf artikel. Het viel mij al vaker als bezig was met mossenen schimmels te fotograferen met de macro en tussenringen. Men weet amper hoe mooi de schimmels zijn.
    Nog wat draaden van n spinnenweb erbij, maakt t af

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Deze artikelen vind je vast ook interessant: