Smaragdlibel, een juweel onder de libellen

De smaragdlibel is een libel uit de familie van de glanslibellen, waaronder ook een aantal wat minder algemene soorten behoren. In drie van de vier windstreken in Nederland (zuid, noord en oost) is hij vrij algemeen. In het vierde, het westen, is hij echter een stuk zeldzamer. Het is een van de vroegste libellen van het jaar en ze beginnen zo half april met uitsluipen. Je kunt ze dan vinden, soms en masse, in rietkragen en struwelen die dicht bij het water staan of er overheen hangen. Doordat het in het vroege voorjaar vaak nog wat kouder is, heb je, als je een exemplaar gevonden hebt, ruim de tijd om deze te bewonderen en te fotograferen, want het proces van uitsluipen is grotendeels afhankelijk van temperatuur.

Alle libellen komen anders gekleurd uit hun oude larvale huid (exuvium) dan dat ze er uiteindelijk uit komen te zien. Maar de smaragdlibel spant daarbij voor mij de kroon. Semi-transparant en bruin als afwaswater kruipt hij uit zijn oude ik. Al snel verraadt echter een paarsroze, metalige gloed dat het hierbij niet zal blijven. Waarom eerst deze kleur naar voren komt is mij een raadsel, want al snel transformeert het paars richting een rijke tint groen. De glans blijft, dat dan weer wel. Kop, midden- en achterlijf worden getooid in het prachtigste smaragdgroen. De libel topt het vervolgens af met een vacht. En wat voor vacht. In het Engels wordt hij niet voor niets ‘Downy Emerald’ (donzige smaragd) genoemd. Misschien sorteert hij al voor op de koude nachten die april vaak nog laat zien?

De ogen zijn eerst dofbruin, maar bij uitgekleurde exemplaren echt knálgroen. Dat maakt de smaragdlibel in vlucht snel herkenbaar. Het smaragdgroen maakt dan ook her en der plaats voor wat bronstinten. Ook het gedrag in vlucht is goed herkenbaar. Vaak maakt de smaragdlibel, het mannetje, patrouillevluchten langs de waterkant. Hierbij houdt hij dikwijls op exact dezelfde locatie even stil. Andere mannetjes en andere soorten libel moeten er dan aan geloven. Agressief verjaagt hij deze. Vrouwtjes worden graag en veelvuldig gegrepen in de vlucht om te paren. Zij legt de eitjes alleen, liefst in het geniep.