Menu

Onderdeel van Pixfactory

Spinnende watertor

Spinnende waterkevers of pikzwarte watertorren worden ze wel genoemd. Ze zijn op vliegende herten na onze grootste inheemse kevers. Ze zijn perfect aan het onderwaterleven aangepast. Ademen doen ze via een fysische kieuw. Waterafstotende haren op de buik zorgen ervoor, dat de lucht tussen de haren blijft. De kever ververst de luchtvoorraad om de paar minuten door naar het wateroppervlak te gaan en met zijn antenne een verbinding tussen atmosfeer en de lucht op de buik tot stand te brengen. Door pompende bewegingen met het achterlijf wordt de lucht ververst. Andere waterbewoners die ook een directe band met de atmosfeer hebben zijn de waterspin, de geelgerande waterkevers en de waterwantsen. Zij hebben alle een andere manier van ademhaling.
Heel bijzonder op de foto is de glinsterende buikzijde. Het is als een spiegeltje onder water. Het is de lucht die tussen de waterafstotende haren wordt vastgehouden. Boven water verliest de buik zijn betoverende glinstering. Fotograaf: Arno van Berge Henegouwen

In de zomermaanden vliegen ze soms ’s avonds rond en komen dan op licht af. Maar het mooist zijn ze te fotograferen in een aquarium. Daar is ook hun voortplanting te volgen. Ze bouwen met spinklieren aan hun achterlijf een nestje van zijde waarin ze hun eieren leggen. De kevers kun je het beste vangen met een schepnet. Ze houden zich niet in open water op, maar hebben een voorkeur voor dicht met waterplanten begroeide sloten. Omdat ze zo groot zijn, kun je ook detailopnames maken door het glas. Doe ze daarvoor in een cuvet met zodanige afmetingen, dat ze niet van het glas weg kunnen zwemmen. De beste foto’s maak ik met de flitser. Probeer reflecties van de flits te vermijden. Ik gebruik twee flitsjes en dat maakt de afstelling wat moeilijker, maar het geeft wel mooie resultaten. Je kunt een achtergrond kiezen door achter het cuvet donker of licht papier aan te brengen.

Fototips

Waterkevers zijn zowel overdag als ’s nachts actief. Ze zijn met een schepnet niet heel moeilijk te vangen. Vergeleken met andere waterkevers is de pikzwarte een slome. Hij peddelt als een kanoër onder water, zich daarbij vasthoudend aan de planten.

Veel is nog onbekend van deze kevers, ondanks hun afmeting. In een aquarium zijn nog veel waarnemingen te doen en fotografisch of op film vast te leggen.

Je kunt ze al fotograferen met een normale lens. Ik gebruik macrolenzen tot 100 mm. De mooiste foto’s maak je in een cuvet. Die zijn te krijgen bij RAVON.

De meeste waterdieren komen in een aquarium of een cuvet na enige tijd tot rust. Dan kun je zelfs tijdopnames met een klein diafragma maken. Stel je uitrusting op en wacht een poosje. Iedere beweging voor het glas leidt tot onrust.

Nog een tip: gebruik een polarisatiefilter om schitteringen te vermijden. Op deze foto is het niet te zien.

Als je waterkevers als deze van boven het water wilt fotograferen, gebruik dan een polarisatiefilter.
Als je waterkevers als deze van boven het water wilt fotograferen, gebruik dan een polarisatiefilter. Fotograaf: Herman Berkhoudt

Leefomgeving

Vooral in sloten en kleine ondiepe plassen in weide- en veengebied in laag-Nederland. Omdat de larve een echte rover is die van slakken leeft, vind je ze nauwelijks in kalkarm water zoals heidepoelen en zure vennen. Ze zijn ook minder algemeen in brakwatergebieden zoals de Zeeuwse eilanden.

Vindtijd

Volwassen kevers zijn er het hele jaar met pieken in voor- en najaar. Larven in de voorzomer en zomer.

Meer weten?

Van deze kevers zijn ook fossielen bekend. Meer daarover is te vinden op mijn website WildeWijdeWereld.

Bescherming

Geen beschermde soort.

Kwetsbaarheid

Hun leefgebieden zijn kwetsbaar, zoek dus een plek waar je mag komen. Kijk vooral in heldere slootjes en poeltjes met waterpest en hoornblad. Sloten in overbemest weiland groeien dicht met kroos en zijn wat minder geschikt. Spinnende waterkevers zijn minder algemeen dan vroeger, maar op de plaatsen waar ze wel voorkomen, zijn ze met velen en dan meestal makkelijk te vangen met een schepnet.

Verspreidingskaart

En dan nog dit!

In het zuidwesten van Frankrijk en op het Iberisch schiereiland vind je Hydrophilus pistaceus en van Berlijn oostwaarts Hydrophilus aterrimus. Ze verschillen maar in weinig kenmerken van onze soort. Verder is er in ons land nog een kleinere soort spinnende watertor te vinden, Hydrochara caraboides.

Wanneer je een kever in je hand hebt, kun je soms een raspend geluid horen: de stridulatie die belangrijk is bij de balts. Hier is het te horen. Mijn kevers in het aquarium doen het ook, maar niet zo duidelijk als bij een kever in de hand. Bijna alle andere waterkevers maken ook geluid.

 

 

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Geef een reactie

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Deze artikelen vind je vast ook interessant: