Menu

Onderdeel van Pixfactory

Teken

De lente is begonnen en dat betekent dat we weer massaal naar buiten gaan om al het moois op de foto vast te leggen. Helaas ligt er ook gevaar op de loer tijdens deze fijne momenten, de teek.
Teek op een bosanemoon. Fotograaf: Bob Luijks

Het is vooral de schapenteek die de mens bezoekt. Voor het gemak noemen we deze gewoon teek in dit artikel. De teek is afhankelijk van levende prooien, waarbij bloed gehaald kan worden. Hun uiterlijk is helemaal aangepast aan het zoeken, beklimmen en tijdelijk bewonen van de dieren die ze parasiteren. Het belangrijkste instrument van de teek zijn de pootjes. Ze worden geboren met zes poten, maar krijgen al na één vervelling twee pootjes extra. Deze acht pootjes houden ze hun hele verdere leven. Aan het einde van de pootjes zitten stevig klauwtjes, waarmee ze zich prima kunnen vasthouden aan grassprietjes, huid en haren. Dit zorgt ervoor dat een teek niet snel van zijn prooi af zal vallen. De kans dat de teek naar een geschikt parasiteerplekje weet te kruipen is erg groot als een teek eenmaal houvast gekregen heeft. Om te kunnen klauteren tussen haren en huidplooien is het lichaam van de teek afgeplat. Deze vorm zorgt ervoor dat ze niet snel worden opgemerkt, en dat ze maar weinig kans hebben om geplet te worden tussen gewrichten en huidplooien. Het platte schildje dat bijna de hele bovenkant van de teek bedekt, is erg taai en maakt het vrijwel onmogelijk deze diertjes te doden. De teek is dus perfect aangepast aan zijn levenswijze!

Fototips

Een volwassen dier meet maar enkele millimeters. Het is haast onbegonnen werk om ze in de natuur te gaan zoeken. Er zijn een paar uitzonderingen die je kunnen helpen.

Allereerst voel je ze nog al eens over je hand kruipen als je tussen de vegetatie bezig bent. Je kunt de teek doden of wegjagen, maar je kunt er natuurlijk ook je voordeel uithalen. Fotografeer ‘m op je hand of (beter) zet de teek ergens neer in de vegetatie.

Op lichte plekken valt het donkere stipje van de teek beter op dan tegen een groene achtergrond. Kijk eens aandachtig rond tussen lichte bloemen. Bijkomend voordeel is dat je direct een fraai decor hebt voor een tekenfoto, mits je de teek ‘klein in de omgeving’ plaatst.

Veel dieren dragen teken met zich mee. Vooral op hagedissen en slangen zijn ze goed te zien en te fotograferen.

Door het kleine formaat is een macro-objectief een must. Voor enige detail kun je een set tussenringen gebruiken. Ook de MP-E 65 is ideaal voor dit soort kleine beestjes.

Leefomgeving

Overal in de vegetatie tot een hoogte van 1,5 meter. Teken zitten dus niet in bomen en laten zich dus niet naar beneden vallen.

Vindtijd

Van maart tot september zijn de teken actief. De meeste tekenbeten worden in juni gemeld. Door de zachte winters neemt het aantal teken toe, evenals de periode dat ze actief zijn.

Bescherming

De teek is geen beschermde soort.

Kwetsbaarheid

De teek is geen kwetsbare soort.

En dan nog dit!

De hoeveelheid bloed die een teek zuigt is erg klein. Het is pijnloos en het jeukt minder dan een muggenbult. Helaas kunnen teken wel wat teruggeven tijdens dat bloedzuigen. Veel teken in Nederland zijn namelijk besmet met de Borrelia bacterie. Deze bacterie veroorzaakt de ziekte van lyme, een ziekte die onder andere het zenuwstelsel, het hart en de gewrichten aantast. De gevolgen van deze ziekte kunnen zo ernstig zijn dat normaal functioneren in de maatschappij niet meer mogelijk is.

Een teek in het 2e en 3e levensjaar kan met zijn beet de Borrelia bacterie overbrengen. De net geboren dieren zijn voor zover nu bekend nog vrij van de bacterie, maar kunnen deze via het bloed van hun eerste prooi in hun lichaam krijgen. Als de teek zijn volgende maaltijd op een mens gebruikt, kan de besmette teek de Borrelia bacterie weer overbrengen op ons. Hoe langer een teek vastgezogen zit, hoe groter de kans dat de bacterie wordt overgebracht. Het controleren van het lichaam na elk tripje in de buitenlucht is dan ook erg belangrijk. Als er een teek wordt gevonden, verwijder deze dan met één van de vele tekenverwijderaars en schrijf de datum en plek van de beet op. Als er na enkele weken om een tekenbeet een rode ring (erythema migrans) verschijnt, die ook steeds groter wordt, is het tijd voor alarmfase rood. De aanwezigheid van zo’n vlek wijst bijna altijd op de ziekte van Lyme. Een bezoek aan de dokter is dan ook meteen nodig. Helaas verschijnt lang niet altijd een rode ring. Daarom is het goed om ook griepachtige symptomen in de gaten te houden en bij twijfel de dokter te bezoeken. Helaas is bloedonderzoek niet betrouwbaar om de ziekte van Lyme uit te sluiten.

Als natuurfotograaf kun je teken nauwelijks ontlopen. Wel kun je natuurlijk maatregelen nemen. Door lange mouwen en broeken te dragen is de kans dat de dieren zich op de blote huid vastklampen minder groot. Door de broek in de sokken te stoppen is het moeilijker om in de broek terecht te komen. Verder is insmeren met DEET een goede methode. Hou wel in de gaten dat DEET bij overmatig gebruik schadelijk kan zijn. Er is ook speciale teekwerende kleding op de markt. De geïmpregneerde stof op deze kleding zorgt ervoor dat teken van de kleding afvallen.

Dit artikel is een bewerkte versie van een artikel uit ‘Limburg in Beeld’, geschreven door Robin Kraaij.

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Geef een reactie

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Deze artikelen vind je vast ook interessant: