Word lid van Natuurfotografie Magazine en ontvang De 50 beste tips voor natuurfotografen – Herziene versie!

libel

Viervlek

Arjan Troost
19 juni 2015

1 reactie

Van een viervlek heb je vanaf de lente tot aan de herfst plezier. Je kunt ze overal tegenkomen en voor de fotograaf zijn ze een dankbaar onderwerp, bijvoorbeeld om het ‘uitsluipen’ eens mooi vast te leggen. In de vroege morgen kruipen de larven langs een rietstengel of een andere plant omhoog. In een paar uur tijd verandert de grauwe larve in een elegante libel. Metamorfose op zijn mooist!

Viervlekken hebben een prachtige tekening van gele aders en zwarte vlekken op hun vleugels. Ze zijn 4 tot 5 cm groot, mannetjes en vrouwtjes hebben een gelijke tekening. De ogen zijn bruin en de snuit is witcreme.

De larven overwinteren twee of drie keer in het water, soms maar één keer. Uitsluipen gebeurt van eind april tot half juli. Uitsluipers zijn te vinden rond de waterkant in ongeveer een strook van 1,5 meter vanaf het water. De larven kruipen uit het water en kunnen tot wel een meter hoog klimmen. Dan voltrekt zich de metamorfose: de huid barst open en de volwassen libel met vleugels kruipt uit het oude omhulsel. De lege huls blijft achter op de plant. In deze periode zijn de diertjes erg kwetsbaar, denk maar eens aan vogels en kikkers die graag een verse libel lusten.

Jongere dieren zijn meer oranje van kleur en worden met een paar dagen bruingrijzig . Ze vliegen naar de vegetatie niet ver van de poel en jagen daar op insecten. Oudere viervlekken verblijven veelal bij het water om zich daar voort te planten. Ze vliegen alleen bij zonnig en warm weer.

Terwijl het vrouwtje eitjes afwerpt in het water blijft het mannetje in haar omgeving om andere mannetjes te verjagen. Paren doen ze in een paringsrad al vliegend over het water.

Fototips

Het uitsluipen is een prachtig proces om te fotograferen! Gebruik een statief en neem een goede positie in waarbij je de larve recht op de lens hebt staan (kop en staart allebei scherp in beeld). Het uitsluipen kan afhankelijk van de weersomstandigheden van een uur tot wel vier uur duren. Bij warm zonnig weer is de libel sneller klaar met zijn metamorfose en vliegt na een uur weg.

Mannetjes vertonen territoriaal gedrag, ze vliegen over het water om een vrouwtje pakken. Ze keren na een rondje vliegen vaak op dezelfde uitkijkpost terug. Hier zijn ze dan ook het mooist te fotograferen.

Op een plek waar viervlekken vliegen kun je een aantal stokjes plaatsen, waar ze dankbaar gebruik van maken. Hierbij let je er op dat als je gaat fotograferen een mooie achtergrond krijgt.

Vliegende viervlekken fotograferen is haast onmogelijk, ze gaan zo snel en staan bijna niet stil in de lucht. De beste manier is scherpstellen op het stokje (uitkijkpost) waar ze telkens op terugkeren en dan vlak voor de landing afdrukken. Kijk hierbij niet door de zoeker maar over de camera: zo zie je ze beter aankomen. Afdrukken met een draadontspanner gaat het best.

Bij het fotograferen van viervlekken kun je nog veel meer leuke onderwerpen tegenkomen zoals: andere libellensoorten, waterjuffers en kikkers.

Wat heb je nodig:

Het best is een spiegelreflexcamera en een macrolens, maar ook met een telelens van bijvoorbeeld 300mm lukt het goed.
Statief met draadontspanner is erg handig.
Kleding tegen de zon, muggen en steekvliegen.