Spechtengeluk

Dat zul je altijd zien, ben ik net bezig een verhaal af te steken over een saaie fotografiemaand, krijgen we opeens een heftig winterweekje. Terwijl ik dit schrijf hebben we een hele week sneeuw gehad met temperaturen ver onder het vriespunt. Niet bepaald saai dus, echter op dit moment neemt het winterweer alweer af.

Om je de komende weken bezig te houden, heb ik misschien een leuk onderwerp voor jullie: spechten. Het is nu namelijk de perfecte tijd om deze vrolijke boombewoners op de foto te zetten. Waarom nu? Nou, omdat het nog winter is, zijn onze bomen kaal en daardoor kun je goed tussen de takken kijken. Bovendien zijn de spechten nu volop bezig om hun territorium af te bakenen voor de komende broedperiode. Ze laten zich dan beter zien en zijn ook erg luidruchtig. In Nederland kennen wij zes soorten spechten.

Grote bonte specht

Onze meest algemene soort is de grote bonte specht. Dit is ook veruit de bekendste van onze soorten en ik durf wel te stellen dat iedereen deze vogel ooit eens gezien of gehoord heeft. Hij komt eigenlijk overal waar bomen staan wel voor, van dicht loofbos tot stadspark of agrarisch gebied met fruitbomen tot achtertuin. Hij is te herkennen aan zijn zwart met witte verenkleed en rode stuit. De mannetjes en jonge vogels hebben echter ook rood op hun kop. De vogel is middelgroot. Hij heeft net als de andere soorten een kenmerkende golvende vlucht om van boom naar boom te komen. Vaak vergezeld met een luide “tjiek” of een kekkerend geluid. Deze specht laat ook zijn roffel graag horen, hiervoor kiest hij een boom uit die veel geluid geeft en hamert er dan in een korte serie op los.

Middelste bonte specht

Deze soort wordt vaak verwart met de grote bonte specht. Men denkt al snel dat de meest algemene soort (de grote bonte) ook wel middelmatig groot zal zijn. Dat is echter niet het geval. De middelste bonte specht is in Nederland sterk in opmars maar van onze bonte spechten nog altijd het meest zeldzaam. Je kan hem voornamelijk vinden in oude eikenbossen zoals in het oosten en zuiden van ons land. Inmiddels kent ook de Veluwe een behoorlijke populatie en breidt de vogel zich verder uit naar het westen. Grofweg lijkt hij qua uiterlijk op de grote bonte specht echter de middelste bonte specht heeft altijd een rode kap in een lichtere kleur dan de grote bonte specht. Daarnaast is het witte gezicht met losstaand oog opvallend. Ook is zijn ‘broek’ wat lichter van kleur: een beetje zalmroze. De vogel heeft het formaat van een merel.

Kleine bonte specht

Dit is de kleinste spechtensoort in ons land. Hij is niet groter dan een boomklever of flinke huismus. Net als de voorgaande soorten heeft ook de kleine bonte een zwart met wit verenpak. Verder is het moeilijk om deze soort, puur door zijn kleine formaat, te verwarren met de eerder genoemde soorten. Bij deze soort heeft alleen het mannetje een rood kapje op zijn kop. De kleine bonte specht komt algemeen voor in Nederland maar door zijn wat schuwere voorkomen wordt hij vaak over het hoofd gezien. Zijn favoriete leefgebied is bos met zachte houtsoorten zoals els en wilg. Vaak is hij dan ook op landgoederen en in de buurt van water te vinden.

Zwarte specht

Dit is toch echt wel mijn favoriet. Een grote imposante vogel met een zwart verenkleed en een rode pet. Dit is verreweg de meest schuwe soort en men zal hem dan ook niet snel op de foto krijgen. Het is mijzelf ook nog niet gelukt maar een vriend van mij gelukkig wel. De zwarte specht komt voor in bossen met veel naaldhout afgewisseld door oude loofbomen waar hij zijn nest kan maken. Hij heeft een voorkeur voor beuken en hakt vaak jaarlijks een nieuw nest uit. De vogel kenmerkt zich ook door zijn typische geluid; een luid “kru-kru-kru-kru-kru” dat door het bos schalt. Hij heeft ook enkele andere roepjes die sterk doen denken aan het geluid van een havik of jonge buizerd. Samen met zijn grote uiterlijk (formaat kraai) en bijzondere vocabulaire is dit verreweg mijn favoriet.

Groene specht

Dit is het buitenbeentje van de familie. Deze specht zoekt zijn voedsel namelijk vooral op de grond. Hij eet mieren en larven die hij met zij krachtige snavel en lange tong uit het gras of de mierenhoop pulkt. Vaak hoor je deze vogel voor je hem ziet. Hij heeft een kenmerkende lachende roep die je vast wel eens gehoord hebt. Het lijkt een beetje op de zwarte specht maar dan iets melodieuzer. Hij brengt deze ‘lach’ nu extra vaak ten gehore dus is het opletten geblazen. De groene specht komt voornamelijk voor in wat openere landschappen waar veel mieren voorkomen. Denk daarbij aan de duinen maar ook aan grote stadsparken. Zoals zijn naam al doet vermoeden is deze specht groen van kleur. Hij heeft echter ook een opvallende rode kap op zijn kop.

Draaihals

Dit is onze laatste spechtensoort. Een vreemd onopvallend beest met een uitstekende schutkleur. Hij komt hier alleen naartoe om te broeden en vertrekt na de zomer weer naar warmere oorden in zuidelijk Afrika. Daarom is deze soort nu niet relevant voor het artikel aangezien ze nog niet terug zijn.

Veel plezier gewenst met het zoeken en fotograferen van deze prachtige vogels!