Menu

Onderdeel van Pixfactory

Vogeleiland: Ultieme fotografische beleving of uitbuiten van de natuur?

Op dit moment geniet ik van een heerlijke vakantie. Vakantie betekent voor mij fulltime met natuur en fotografie bezig zijn. Dit jaar voert de reis wederom naar Shetland, maar maakte ik een tussenstop op de Farne eilanden in Noord-Engeland. Beroemd om de vele soorten zeevogels, maar een plek waar ik met gemengde gevoelens op terugkijk, als ook op de foto’s die ik daar kon maken.
Zeekoeten en een papegaaiduiker vanuit de boot gefotografeerd. Fotograaf: Renate van den Boom

Farne eilanden

De Farne eilanden liggen voor de kust van Northumberland, Engeland. Op de eilanden broeden onder andere papegaaiduikers, zeekoeten, drieteenmeeuwen en noordse sterntjes. Ieder voorjaar zie ik op social media schitterende vogelfoto’s voorbij komen van mensen die de eilanden bezoeken. Vooral het feit dat je dicht bij de vogels kunt komen, geeft de mogelijkheid om ze echt goed te kunnen zien. Daarnaast levert het ontzettend veel fotografische mogelijkheden op: naast de telelens is ook de groothoeklens, maar zelfs de macrolens prima te gebruiken. Je kunt spelen met de compositie, scherptediepte, high-key en low-key en ga zo maar door. Ondanks dat je maar een korte tijd op de eilanden mag zijn, kun je creatief gezien volledig los!

Een indruk van de vele vogels op de Farne eilanden. Fotograaf: Renate van den Boom

Betalen voor het bezoek

Ik ben niet eerder op de Farne eilanden geweest. Ik boekte een boottocht waarbij je op twee eilanden een paar uurtjes mocht doorbrengen. Naast het betalen van de boottocht zelf, ben je ook verplicht om een “landing fee” te betalen aan de National Trust, die de eilanden beheert. De kosten lopen zo behoorlijk op, maar de National Trust besteedt het geld weer aan beheer van hun gebieden en onderzoek.

Op de ochtend van de boottocht meldde ik mij, samen met tientallen andere bezoekers, ruim op tijd op de afgesproken plek. Dat was alleen al voor de boottocht die ik geboekt had. Ik had me erop voorbereid dat de Farne eilanden druk bezocht worden, maar het aantal mensen dat ik zag, overtrof al mijn verwachtingen. Vogelaars, fotografen maar ook gezinnen met kinderen en andere toeristen stonden te trappelen om de eilanden te bezoeken. Ik vroeg me enigszins bezorgd af wat de impact zou zijn op al die broedende vogels.

Noordse stern voert zijn jong een vis op Inner Farne. Fotograaf: Renate van den Boom

Staple Island

Na een tocht om enkele eilanden, legden we voor het eerste eilandbezoek aan bij Staple Island. Hier broeden onder andere papegaaiduikers, aalscholvers, zeekoeten en verschillende soorten meeuwen. Op het eiland is een looproute gemaakt die afgezet is met touw. Een klein gedeelte van het eiland is vrij toegankelijk, omdat daar weinig nesten zijn. Voor de rest is het de bedoeling dat je netjes achter de afzetting blijft. Op het eiland lopen verschillende beheerders rond die hier op toezien.

Maar toch, het zijn wel heel veel mensen. In korte tijd leggen meerdere boten aan en gaan per boot tientallen mensen aan wal. Volgens de National Trust zijn de vogels gewend aan mensen en worden ze dus niet verstoord. Ik moest toch wel even slikken in het begin. Wat een drukte!

Genoeg kansen om de papegaaiduiker met vis vast te leggen op de Farne eilanden. Fotograaf: Renate van den Boom

Verstoring?

Met een beheerder sprak ik korte tijd over de mogelijke verstoring van de vogels door zoveel mensen tegelijk toe te laten op de eilanden. Hij gaf aan dat er weliswaar sprake is van verstoring, maar dat de vogels toch ook aan mensen gewend zijn. Het lijkt in ieder geval geen invloed te hebben op de vogels en hun jongen. Ik heb een tijdje staan kijken en zolang mensen op de paden blijven, lijken de vogels inderdaad weinig geïnteresseerd in de vele mensen om zich heen. Een enkele maal zie je wel wat duikvluchten naar mensen die te dicht bij de jongen komen.

Uiteindelijk begon ik ook foto’s te maken. Zoals ik al zei, fotografisch genoeg mogelijkheden en als ik eenmaal met fotograferen bezig ben, merk ik over het algemeen weinig van wat om me heen gebeurt. Maar ik bleef toch twijfelen, zeker omdat de boten met toeristen (waar ik er zelf natuurlijk ook één van was) maar bleven komen.

Inner Farne en de sterntjes

Na een paar uurtjes op Staple Island vertrok mijn boot naar Inner Farne, een eilandje dichterbij de kust en daarmee toegankelijker. Daar broeden vooral heel veel noordse sterntjes. Ze zijn mooi gestroomlijnd, sierlijk en elegant. Ze zijn ook ontzettend snel en wendbaar. Fantastische vogels om te fotograferen! De sterntjes staan bekend om het vol overgave verdedigen van hun nesten en jongen. Dat uit zich vooral in duikvluchten naar de hoofden van indringers, waarbij ze regelmatig ook echt even met hun snavel op je hoofd pikken.

De elegante noordse stern. Fotograaf: Renate van den Boom

Wij waren de eerste bezoekers van Inner Farne die dag. Zodra de eerste mensen zich op het pad begaven, vlogen tientallen sterntjes op en begonnen fanatiek hun nesten te verdedigen. De National Trust raadt niet voor niets aan om een hoed te dragen op Inner Farne. Voor mijn gevoel werden de sterntjes hier echt verstoord, want zolang ze proberen de indringers te verjagen, kunnen ze geen voedsel zoeken voor hun jongen, of hun eieren warm houden. De National Trust houdt hier wel degelijk rekening mee. De eilandjes zijn niet toegankelijk bij koud weer of veel regen. Maar toch, om te zien hoe de vele mensen vooral bleven staan en het grappig vonden om foto’s en selfies te maken terwijl de sterntjes fanatiek bleven aanvallen… Het voelde voor mij helemaal niet goed.

Sterntjes verdedigen fanatiek hun nest en jongen. Fotograaf: Renate van den Boom

Gemengde gevoelens

Ik begrijp dat mensen willen genieten van de natuur en dat het mooi is als er gelegenheid is om vogels van dichtbij te zien en vast te leggen. Er zit natuurlijk ook een educatieve kant aan. Door mensen dichtbij de natuur te brengen, kun je goed laten zien waarom het zo belangrijk is dat we werken aan natuurbehoud. Zonder al te veel moeite kunnen mensen genieten van al het moois de natuur ons te bieden heeft. Voor fotografen is het een geweldige manier om zeevogels vast te leggen. Je hoeft niet op zoek, je hoeft niet ver te lopen en de vele vogels bieden talloze mogelijkheden om ze te fotograferen.

Flinke vangst. Fotograaf: Renate van den Boom

Maar het lijntje tussen mensen dichtbij de natuur brengen en het uitbuiten van de natuur is dun. Ik heb de Farne eilanden bezocht en ben daarmee één van de vele toeristen en fotografen die gebruik heeft gemaakt van deze mogelijkheid. Ik heb foto’s kunnen maken die een stuk lastiger te maken zijn in een rustiger, afgelegen gebied. Fotografisch gezien foto’s waar ik erg blij mee ben. Maar toch kijk ik met gemengde gevoelens op ze terug. In hoeverre heb ik vogels daadwerkelijk verstoord om de foto’s te kunnen maken? Was het anders geweest als ik deze foto’s op een andere plek had gemaakt? Ik denk dat een deel van mijn twijfel ook te maken heeft met mijn beleving van de natuur. Want hoewel de Farne eilanden absoluut geen dierentuin of natuurpark vormen, doet het voor mij toch wat minder natuurlijk aan. Wat denk jij?

Geef een reactie

20 reacties

  1. Gaaf stuk en ook mooie reacties, super. Ik heb er maar een klein dingetje aan toe tevoegen. Het is heel lastig om het gedrag van dieren goed te interpreteren, maar al te makkelijk vullen we dat in met onze eigen emoties van dat moment. Stel dat die sterns gewoon een agressieve aard hebben en een ochtend humeur, of ze vinden het gewoon een uitdaging om die logge indringers van hun eiland te jagen. Onze tuin merel was vorig jaar reuze blij als we hem geholpen hadden om de dikke slome kat van de buren uit de tuin te jagen, dit jaar komt zowel het mannetje als het vrouwtje ons halen met opgezette kopveertjes, ze zijn dan echt aan het keten . Die kat moet de straat uit, en liefst verder. Als er werkelijk gevaar is een groep eksters of zo , dan liggen die kopveertjes helemaal plat en strak.

    1. Hallo Hans,
      Dank je wel voor je reactie! Je hebt gelijk, we dichten inderdaad onze eigen emoties toe aan wat we zien aan de dieren. Ik ben geenszins een expert op dat gebied overigens, maar heb slechts de beleving die ik zelf voelde willen beschrijven. Wat een leuk verhaal over de merels ?

  2. Beste Renate,

    Dank voor je boeiende column. Altijd goed om kritisch te zijn op wat onze impact is op de natuur. Ik reageer omdat je volgens mij een belangrijk element over het hoofd ziet.

    De broedresultaten op Inner Farne zijn al tientallen jaren hoog en stabiel. De(zelfde) noordse sterns komen er elk jaar met plezier terug. Heel vroeger, toen er nog nauwelijks bezoekers kwamen, was dat wel anders. Waar heeft dat mee te maken? Simpel, door de constante aanwezigheid van heel veel mensen hebben predatoren nauwelijks kans de vele broedende noordse sterns lastig te vallen. Ze hebben dus, ondanks dat het (wat) stress oplevert, enorm veel baat bij de aanwezigheid van de dagelijkse stroom van duizenden bezoekers.

    Een vergelijking. Deze zomer was ik in Siberië te gast bij een kolonie Ross’ meeuwen. Van de 15 paar was al 12 paar gepredeerd door poolvossen. Door de komst van 5 fotografen die min of meer constant bij de kolonie Ross’ meeuwen waren, hadden de poolvossen geen kans de laatste drie overgebleven paar te prederen.

    Natuurlijk hadden de Ross’ meeuwen last (stress) van de aanwezigheid van ons fotografen, maar onze aanwezigheid resulteerde er in dat de eieren van deze laatste paar Ross’ meeuwen met succes konden worden uitgebroed en de jongen na een paar dagen met succes het nest konden verlaten.

    De aanwezigheid van de vele bezoekers op de Farne eilanden is dus een positief aspect voor de broedvogels aldaar. Dat het wellicht een onsje minder mag, dat ben ik helemaal met je eens ;-).

    Succes met fotograferen en ik kijk uit naar je volgende column…

    1. Dank je wel voor je reactie! Dat zei de beheerder daar inderdaad ook. Zeker een positief effect, net als dat het ook een educatieve kant heeft om mensen dichtbij de natuur te brengen. Nu zit er voor mij wel een verschil tussen 5 fotografen of honderden mensen die dicht bij de vogels zitten ☺️ Wel gaaf trouwens, dat je daar in Siberië was! ?

  3. Toen ik daar 30 jaar geleden kwam ging er het er al net zo aan toe als nu, met dat verschil dat tegenwoordig ook minder fanatieke vogelaars/fotografen deze eilanden kennen en het er drukker zal zijn als toen. Als je echt wilt weten of ze vogels er onder lijden moet je de broedresultaten vergelijken met soortgelijke locaties.

    1. Dank je wel voor je reactie. Ik heb begrepen dat het geen negatief effect heeft op de broedaantallen. Integendeel, rovers blijven weg waardoor er kennelijk juist meer broedsucces is. Dat is natuurlijk positief, maar doet m.i. niet af aan de verstoring. Een beetje minder bezoekers mag van mij wel, maar dat is slechts mijn beleving ?

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

20 reacties

  1. Gaaf stuk en ook mooie reacties, super. Ik heb er maar een klein dingetje aan toe tevoegen. Het is heel lastig om het gedrag van dieren goed te interpreteren, maar al te makkelijk vullen we dat in met onze eigen emoties van dat moment. Stel dat die sterns gewoon een agressieve aard hebben en een ochtend humeur, of ze vinden het gewoon een uitdaging om die logge indringers van hun eiland te jagen. Onze tuin merel was vorig jaar reuze blij als we hem geholpen hadden om de dikke slome kat van de buren uit de tuin te jagen, dit jaar komt zowel het mannetje als het vrouwtje ons halen met opgezette kopveertjes, ze zijn dan echt aan het keten . Die kat moet de straat uit, en liefst verder. Als er werkelijk gevaar is een groep eksters of zo , dan liggen die kopveertjes helemaal plat en strak.

    1. Hallo Hans,
      Dank je wel voor je reactie! Je hebt gelijk, we dichten inderdaad onze eigen emoties toe aan wat we zien aan de dieren. Ik ben geenszins een expert op dat gebied overigens, maar heb slechts de beleving die ik zelf voelde willen beschrijven. Wat een leuk verhaal over de merels ?

  2. Beste Renate,

    Dank voor je boeiende column. Altijd goed om kritisch te zijn op wat onze impact is op de natuur. Ik reageer omdat je volgens mij een belangrijk element over het hoofd ziet.

    De broedresultaten op Inner Farne zijn al tientallen jaren hoog en stabiel. De(zelfde) noordse sterns komen er elk jaar met plezier terug. Heel vroeger, toen er nog nauwelijks bezoekers kwamen, was dat wel anders. Waar heeft dat mee te maken? Simpel, door de constante aanwezigheid van heel veel mensen hebben predatoren nauwelijks kans de vele broedende noordse sterns lastig te vallen. Ze hebben dus, ondanks dat het (wat) stress oplevert, enorm veel baat bij de aanwezigheid van de dagelijkse stroom van duizenden bezoekers.

    Een vergelijking. Deze zomer was ik in Siberië te gast bij een kolonie Ross’ meeuwen. Van de 15 paar was al 12 paar gepredeerd door poolvossen. Door de komst van 5 fotografen die min of meer constant bij de kolonie Ross’ meeuwen waren, hadden de poolvossen geen kans de laatste drie overgebleven paar te prederen.

    Natuurlijk hadden de Ross’ meeuwen last (stress) van de aanwezigheid van ons fotografen, maar onze aanwezigheid resulteerde er in dat de eieren van deze laatste paar Ross’ meeuwen met succes konden worden uitgebroed en de jongen na een paar dagen met succes het nest konden verlaten.

    De aanwezigheid van de vele bezoekers op de Farne eilanden is dus een positief aspect voor de broedvogels aldaar. Dat het wellicht een onsje minder mag, dat ben ik helemaal met je eens ;-).

    Succes met fotograferen en ik kijk uit naar je volgende column…

    1. Dank je wel voor je reactie! Dat zei de beheerder daar inderdaad ook. Zeker een positief effect, net als dat het ook een educatieve kant heeft om mensen dichtbij de natuur te brengen. Nu zit er voor mij wel een verschil tussen 5 fotografen of honderden mensen die dicht bij de vogels zitten ☺️ Wel gaaf trouwens, dat je daar in Siberië was! ?

  3. Toen ik daar 30 jaar geleden kwam ging er het er al net zo aan toe als nu, met dat verschil dat tegenwoordig ook minder fanatieke vogelaars/fotografen deze eilanden kennen en het er drukker zal zijn als toen. Als je echt wilt weten of ze vogels er onder lijden moet je de broedresultaten vergelijken met soortgelijke locaties.

    1. Dank je wel voor je reactie. Ik heb begrepen dat het geen negatief effect heeft op de broedaantallen. Integendeel, rovers blijven weg waardoor er kennelijk juist meer broedsucces is. Dat is natuurlijk positief, maar doet m.i. niet af aan de verstoring. Een beetje minder bezoekers mag van mij wel, maar dat is slechts mijn beleving ?

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Renate van den Boom

Renate van den Boom

Renate fotografeert de natuur graag in alle facetten, maar vogels hebben toch wel de voorkeur. Natuurbeleving staat bij haar voorop en door haar foto’s herbeleeft ze de mooie momenten die ze in de natuur doorbrengt keer op keer weer.

Meer columns van deze auteur

Deze artikelen vind je vast ook interessant: