Interview Yavanna Aartsma

Interview Yavanna Aartsma

Wie ben jij, en waarin onderscheid je je van andere fotografen?

Mijn naam is Yavanna Aartsma, woonachtig in Rosmalen. Ergens tijdens mijn studie biologie werd ik gefascineerd door insecten en sindsdien spelen insecten een belangrijke rol in mijn fotografie. Als entomoloog houd ik mij vooral bezig met het gedrag van insecten, wat ik probeer te laten zien in mijn foto’s. Ik waardeer haarscherpe foto’s van doodstille insecten op een vroege ochtend echt wel, maar wat doen die insecten nou? Hoe ziet hun leven eruit? Omdat ik hier benieuwd naar ben, focus ik juist op het gedrag van insecten. Hierbij kom ik dikwijls in wat minder optimaal of sfeervol licht terecht.

Welke foto van jou ken ik waarschijnlijk? Wat is het verhaal erachter?

Dat is denk ik de foto waarmee ik bij de Groene Camera in 2019 de eerste prijs won in de categorie Geleedpotigen. Op deze foto zie je een eendagsvlieg in vlucht met de opkomende maan op de achtergrond. Hij is gemaakt in juli 2018. Het was extreem warm en in mijn appartement (toen nog in Wageningen) niet uit te houden. Ik ging daarom ’s avonds naar de rivier voor wat verkoeling. Ik had van collega-entomologen al gehoord dat er massaal eendagsvliegen uit het water konden komen, dus had ik mijn fotospullen meegenomen in de hoop ze waar te nemen. Het fenomeen was nog magischer dan ik had gehoopt. Ik was overigens één van de weinige fans van de zwermen eendagsvliegen… Andere mensen aan het strandje waren vooral aan het gillen dat er beestjes op ze landden!

Wat is jouw favoriete onderwerp en waarom ?

In mijn ogen worden insecten onderschat en ondergewaardeerd. Bij natuurbescherming wordt gefocust op ‘aaibare’ dieren, terwijl insecten aan de basis staan van het ecosysteem en het mogelijk maken voor de ‘aaibare’ dieren om er te leven. Denk aan de vele insectenetende vogels of de egel. Daarnaast zijn insecten supergaaf! Er zijn zo veel verschillende soorten en zo veel bijzondere levenswijzen. Deze blijven verborgen voor het grote publiek.

Wat staat er al jaren bovenaan jouw bucketlist ?

Ik zou echt graag insecten willen fotograferen in tropische biodiversiteitshotspots op de wereld. De diversiteit aan insecten die er rondvliegen en -kruipen, ik zou er mijn ogen uitkijken! Ook voor andere dieren trouwens, zoals reptielen en amfibieën. Het is er tot nu toe gewoon nog niet van gekomen.

Zou je meer commentaar/reacties/likes op je foto’s willen ?

Lastige vraag! Zo lang ik foto’s maak, deel ik ze op internet en er is wel veel veranderd in online community’s. ‘Vroeger’ kreeg ik wel eens goede commentaren op mijn foto’s en leerde ik echt mensen kennen via het internet. Tegenwoordig is het allemaal zo oppervlakkig geworden. Ik mis wel een beetje het gemeenschapsgevoel en contacten met andere fotografen in het echte leven. Daarom was het fantastisch om de Marius van der Sandt beurs te winnen vorig jaar. Ik heb daar fotografen leren kennen en veel opgestoken over fotograferen en het fotograaf-zijn. Overigens vind ik likes geen goede graadmeter voor de kwaliteit van mijn foto’s. Of mensen een foto leuk vinden hangt af van het onderwerp dat op de foto staat. Als ik een matige foto deel van een uil krijg ik veel meer likes op Instagram dan wanneer ik een bijzondere foto heb gemaakt van een mierenleeuw. Mensen liken wat ze graag zien.

Hoe word je volgens jou een betere fotograaf ?

Met geduld! Bij iedere hobby geldt dat het tijd kost om ergens goed in te worden. Daar horen ‘mislukkingen’ bij. Wanneer je in de fotografie iets nieuws probeert, komen er niet meteen topfoto’s uit rollen. Daarvoor moet je blijven oefenen en geduld hebben. Voor natuurfotografie is geduld ook om andere redenen belangrijk. Denk aan de juiste weersomstandigheden, het mooiste licht of wachten op een specifieke situatie met dieren. Dat je eindelijk iets hebt gevonden, maar dan niet de foto ervan maakte die je wilde. Volgende keer beter!

Welke fotograaf inspireert je op dit moment het meest en waarom ?

Fotografen die mij inspireren zijn veelal biologen die gave fenomenen in het dierenrijk documenteren. Hun beelden zijn inhoudelijk gemotiveerd en met een duidelijk verhaal erbij. Ik ben bijvoorbeeld echt fan van het werk van Javier Aznar. Bij zijn werk denk ik, hoe doet hij dat toch? Heel bijzonder.

Bereid je je gedegen voor of zie je wel wat er op je pad verschijnt ?

Soms heb ik een duidelijk doel voor ogen van wat voor beestjes ik wil fotograferen. Ik volg veel natuurnieuws en ben op de hoogte van bijzondere beestjes die op een bepaald moment te zien zijn. Ik houd ook van toevallige ontmoetingen. Die overkomen mij regelmatig wanneer ik me laat overhalen door ‘hypes’ op Instagram of Facebook. Bijvoorbeeld, dan ga ik enthousiast springstaartjes zoeken en vind ik stofluizen. Ook interessante diertjes! Van dat soort verrassingen word ik blij.

Hoe belangrijk is apparatuur voor je ?

Aangezien de beestjes die ik fotografeer nogal klein zijn, is apparatuur alleen al belangrijk om ze voldoende uit te vergroten. Ik heb van alles uitgeprobeerd voor macrofotografie, variërend van voorzetlenzen en tussenringen tot de ultramacrolens van Laowa. Wanneer je gaat uitvergroten is een extra lichtbron wel handig, dus heb ik ook het één en ander aan flitsmateriaal. Daarin ben ik nog zoekende naar de juiste technieken en mijn eigen stijl.

Welke vraag mis je nog in dit lijstje en waarom?

Ik wist geen vraag dus ik pakte een theezakje erbij: ‘Wat zou je nog eens willen leren?’
Interessante groothoekmacrofoto’s maken van insecten in hun leefgebied. Dat vind ik knap lastig. Hoe zorg je dat zowel het insect als de omgeving er vanuit een interessant perspectief op staan? Hoe vind je de juiste balans tussen genoeg scherptediepte dat de omgeving te zien is en niet teveel storende elementen in beeld? Een mooie uitdaging voor als het weer lente wordt!