Menu

Onderdeel van Pixfactory

Gewone vogelmelk

Opeens zie je ze: stralend witte bloemen die als witte sterretjes flonkeren in de berm. Soms half verscholen in het gras – en alleen overdag bij voldoende licht. Het is gewone vogelmelk, een schitterende plant met bloemen die doen denken aan kleine lelies. In de maand mei beginnen ze te bloeien en kun je de witte schermen tegenkomen.
Gewone vogelmelk
Door weinig kleur te gebruiken kun je de sierlijke vorm van de bloem beter benadrukken. Fotograaf: Ron Poot

Gewone vogelmelk is een fraaie lelie-achtige plant die in het voorjaar bermen en bosranden siert. Het is een bolgewas dat zich voornamelijk verspreid via jonge bolletjes. Tot voor kort behoorde vogelmelk tot de leliefamilie, maar inmiddels zijn de wetenschappelijk inzichten veranderd en is de soort ingedeeld bij de aspergefamilie.

De goede waarnemer ziet al in het eind van de winter de voortekenen van waar vogelmelk gaat bloeien: dan steken al plukjes van de smalle donkergroene blaadjes al ver boven het gras uit. Ze hebben een kenmerkende witte middenstreep, zoals je bij krokussen ook ziet. Krokus is echter een heel vroege bloeier, vogelmelk bloeit pas in mei. Tegen de tijd dat vogelmelk bloeit, zijn de blaadjes vaak al aan het vergelen en afsterven.

De bloemen groeien in trossen, waarbij de bloemen enigszins in een scherm staan gegroepeerd. Vandaar het tweede deel in de Latijnse naam ‘umbellatum’, dat schermvormig betekent. Als de bloemen in knop zijn, vallen ze niet zo op, want de achterzijde van de bloemblaadjes zijn groenachtig. Maar wanneer de zon begint te schijnen, gaan de bloemen open en dan stralen ze als witte sterretjes in het groene gras.

Bij regen en donker sluiten de bloemen zich weer en ook ’s nachts gaan de bloemen slapen. De witte bloemen bestaan uit zes witte blaadjes. Er zijn geen aparte kelkblaadjes die de bloemen beschermen in de knop. Bij gewone vogelmelk (en bij veel verwante plantensoorten) zie je dat het getal drie de basis is: de bloemblaadjes staan in twee kransen van drie. Ook zijn er twee kransen van meeldraden, drie binnenste en drie buitenste. Als je recht in het hart van de bloem kijkt zie je die driehoeksvorm wel terug.

Gewone vogelmelk
Vanaf laag standpunt kun je de hele plant in beeld krijgen. Fotograaf: Ron Poot

Fototips

  • Al vroeg in het voorjaar herken je de groeiplaatsen van gewone vogelmelk aan de donkere stijve blaadjes die dan nog boven het gras uitsteken. Onthoud die plekken, want zodra het gras groeit, vallen de planten niet meer op.
  • Vermijd fel licht. De beste momenten om vogelmelk te fotograferen zijn overdag bij voldoende licht, maar zonder felle zon. Een lichte sluierbewolking is ideaal, dat geeft diffuus licht en voorkomt uitgebeten harde plekken op de witte bloemen. Te donker weer is niet geschikt omdat dan de bloemen sluiten.
  • Als de zon dan toch schijnt, is het verstandig te zorgen dat de bloemen niet in de zon staan maar in de schaduw of afgeschermd met een diffusiescherm of witte paraplu.
  • Met een groothoeklens (of compact camera of smartphone) heb je grote scherptediepte en kun je de plant goed met zijn omgeving erbij in beeld brengen.
  • Voor meer dromerige foto’s met vage achtergronden is een macrolens zeer geschikt. Bij open diafragma is de scherptediepte gering. Dat is goed voor de sfeer in het beeld, maar je moet wel heel bewust kiezen welk detail je scherp in beeld wilt hebben.
  • Probeer verschillende perspectieven uit. Zoek een laag standpunt om de bloemen wat los te krijgen van de achtergrond. Kies een hoog standpunt om een overzicht van het hele bloemenscherm te krijgen.
  • Experimenteer met licht en tegenlicht. Tegen een lichte lucht kun je heel goed de sierlijke vormen van de bloemen benadrukken.
Gewone vogelmelk
Met een groothoeklens (of zoals hier een smartphone) kun je goed de omgeving betrekken in je beeld. Fotograaf: Ron Poot

Leefomgeving

Bermen, graslanden, parken en bosranden.
Open, vrij zonnige plaatsen met voldoende vocht en voeding.

Vindtijd

mei-juni

Bescherming

Niet wettelijk beschermd.
De soort heeft in Nederland tot 2017 op de lijst van wettelijk beschermde soorten gestaan.

Kwetsbaarheid

Vrij algemene plant in bermen, parken en bosranden, niet kwetsbaar.

Verspreidingskaart

En dan nog dit!

De bloemen van gewone vogelmelk doen erg hun best om zelfbestuiving te voorkomen. Als de jonge bloemen opengaan, richten de meeldraden zich naar buiten, ver van de stempel af. Dan is de bloem aangewezen op insecten, die stuifmeel van andere planten aanvoeren. Deze strategie lukt niet altijd even goed. Bij regen en bij duisternis sluiten de bloemen zich en dan kan het toch gebeuren dat er eigen stuifmeelkorrels op de stempel vallen en de plant zichzelf bestuift en bevrucht. Ondanks de mooie bloemen en alle moeite voor kruisbestuiving, komt zaadvorming bij gewone vogelmelk maar heel weinig voor. De plant moet het voor de voortplanting voornamelijk hebben van de verspreiding van de bollen.

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Geef een reactie

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Deze artikelen vind je vast ook interessant: