Menu

Onderdeel van Pixfactory

Slijkvlieg

Een donker insect fladdert tussen het gras aan de waterkant. Eenmaal gezeten, vouwt het de vleugels als een dakje boven het lijf, waarbij de dikke donkere aders zichtbaar worden. Met de lange antennen speurt het de omgeving af. Dit is de slijkvlieg of elzenvlieg.
Een slijkvlieg warmt zich op in de ochtendzon Fotograaf: Mark van Veen

Slijkvliegen zijn algemeen aan de waterkant. Er komen een drietal soorten in Nederland voor, waarvan één heel algemeen. Van foto zijn ze niet tot soort te determineren, overigens. Dat vergt vergelijking van subtiele kenmerken. Met zijn drietjes zijn het de enige Nederlandse vertegenwoordigers van de orde Megaloptera, de grootvleugeligen.

Ze heten slijkvliegen omdat de larven op de bodem van plassen en stromend water leven, in het slijk. Dat is het modderige deel van de bodem. De larven zijn rovers. Het eerste stadium doet nog rustig aan en leeft van micro-organismen. Grotere larven jagen op groter spul, bijvoorbeeld kleine wormen en larven van dansmuggen. De slijkvlieg leeft 2 tot 3 jaar als larve. Om te verpoppen wordt het water verlaten. Ze graven een holletje in vochtige grond nabij het water, bijvoorbeeld in horsten van zegge of tussen graswortels. Van eind april tot mei komen de volwassen slijkvliegen uit. De eieren worden onder op bladeren boven water afgezet, in grote plakkaten. Wil je meer weten, lees dan het werkje van Elliott met een uitvoerig deel over de levenscyclus. De drie beschreven soorten zijn ook de Nederlandse.

De volwassen slijkvliegen leven maar één of twee weken en komen niet ver van de waterkant af. Een goede plek om ze te vinden is het gras pal aan de waterkant, ook omdat de vrouwtjes daar de eieren afzetten. De grote donkere dieren met hun fladderige vlucht vallen snel op. Soms tref je ze op bloemen. Vermoedelijk eten ze van het pollen en de nectar, al is de veronderstelling dat het niet veel is.

Fototips

Slijkvliegen zijn langzame insecten die zich goed laten fotograferen. Je kunt in de vroege ochtend op zoek gaan naar bedauwde exemplaren. Op dat soort momenten kun je mooie verstilde beelden maken. Bovendien is het ‘s ochtends nogal eens windstiller dan overdag, zodat langere sluitertijden mogelijk worden.

Fotografeer je met mooi weer overdag, dan bewijst een polarisatiefilter goede diensten op momenten dat je de waterspiegel als achtergrond hebt. Het polarisatiefilter haalt de schittering van het wateroppervlak weg (ook als dit onscherp in de achtergrond is) en haalt het glimmende van bladeren weg.

De larven kun je opvissen en in een plat cuvet fotograferen. Ik heb hier zelf geen ervaring mee, maar deze cuvetjes kun je met wat zoeken wel verkrijgen (wat grotere bij RAVON bijvoorbeeld). Zie ook de tips bij de spinnende watertor.

Leefomgeving

Plassen en rustige stukken in stromend water. Larven in het water op slijkbodem, volwassenen langs de waterkant in de vegetatie.

Vindtijd

Mei-juni

Meer weten?

Engelse (= Nederlandse) soorten met uitvoerige levenshistorie:
Elliott, British Freshwater Megaloptera and Neuroptera (pdf).

Wikipedia grootvleugeligen

 

Bescherming

Niet beschermd.

Kwetsbaarheid

Sialis lutaria is algemeen en niet bedreigd. S. fuliginosa is zeer zeldzaam en S. nigripes is waarschijnlijk zeldzaam.

Verspreidingskaart

En dan nog dit!

Slijkvliegen horen tot een primitieve orde van insecten die waarschijnlijk nog sterk lijkt op de familieleden die 100-200 miljoen jaar geleden rondvlogen, tussen de dinosauriërs.

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Geef een reactie

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het Google privacybeleid en servicevoorwaarden zijn van toepassing.

Deze artikelen vind je vast ook interessant: