Scherptediepte
Scherptediepte is bij 1:1 macro al beperkt en wordt bij nog sterkere vergrotingen minimaal – denk daarbij eerder aan tienden van millimeters dan aan hele millimeters. Voor een overzichtje zie de tabel verderop in dit artikel. De MP-E 65 begint waar andere macrolenzen stoppen, namelijk bij 1:1 vergroting. Je kunt dus ook nooit een onderwerp fotograferen dat groter is dan de sensor van je camera.
Scherpstellen kan uitsluitend handmatig en gebeurt door de hele combinatie van body plus objectief te verplaatsen ten opzichte van het onderwerp. Een scherpstelslede is hierbij bijzonder handig, maar je kunt ook scherpstellen door je statief of onderwerp voorzichtig ten opzichte van elkaar te bewegen tot je een redelijk scherp beeld ziet en dan, voor de ultieme scherpte, ingezoomd op live-view de vergroting een heel klein beetje aan te passen. Op deze manier kun je een zeer scherpe micro-foto maken.
Focus-stacking
Hoewel bij lagere diafragmawaardes de optische prestaties van de lens zeer goed zijn, zal de scherptediepte dan meestal onvoldoende zijn. Anderzijds zijn diafragma’s van F13 en hoger niet aan te bevelen omdat hierbij de scherpte afneemt. Wil je meer scherptediepte dan is focus-stacking de oplossing. Daarbij kun je de F-waardes gebruiken waarop de lens het best presteert (F2.8 – F8 afhankelijk van de vergroting), maar voor de vereiste subtiele scherpstelling van een reeks foto’s heb je wel een scherpstelslede nodig. Een praktijkvoorbeeld van het maken van onderstaande focus-stack vind je in dit artikel.
Het zoekerbeeld van het objectief is behoorlijk donker, maar gelukkig is op alle recente Canon-body’s live-view beschikbaar. Daarmee kun je bovendien op het LCD-scherm van je camera inzoomen, waardoor je binnen de beperkte scherptediepte de scherpte wel precies op de goede plaats kunt leggen. Uiteraard werkt dit alleen vanaf een solide statief en bij onderwerpen die zelf volstrekt niet bewegen.
Flitsen
De effectieve diafragmawaarde is afhankelijk van de gekozen vergroting en kan eenvoudig worden berekend: effectief diafragma = diafragma x (vergroting + 1). Dat betekent dat bij 1:1 de laagste diafragmawaarde al F5.6 is en dat bij de grootste vergroting op F16 het effectieve diafragma F96 is (met alle voorspelbare gevolgen voor de zichtbaarheid van sensorvlekjes). Het zal duidelijk zijn dat je in de praktijk vrijwel nooit genoeg licht zult hebben om bij dergelijk hoge F-waarden zonder extra (flits-)licht te fotograferen. Zeker omdat bij de maximale vergroting de werkafstand tussen het onderwerp en de frontlens van het objectief slechts 41 mm bedraagt, zodat je al heel snel in je eigen licht werkt.
Op zo’n moment kun je niet zonder flitslicht, en omdat je zo dicht op je onderwerp zit, zelfs niet zonder macroflitser, of op zijn minst een externe flitser met een reflectieschermpje. Een macroflitser heeft scherpstellampen, wat het weer mogelijk maakt om door de zoeker scherp te stellen, maar in mijn ervaring werkt de live-view functie ook bij gebruik van flitslicht beter. Fotograferen met een macroflitser vereist overigens ook oefening. Dat je schaduwloos kunt fotograferen lijkt een voordeel, maar is vaker een nadeel omdat zonder schaduwen alle diepte verdwijnt. Iedere goede macroflitser biedt gelukkig de mogelijkheid om richting en verdeling van de hoeveelheid licht te variëren.
6 reacties
hallo Jaap,
welke crob camera of fullframe camera kan ik het beste nemen.
bij de mp65 lens?
Wat is het voordeel van beide camera kan je me dat uitleggen?
groeten Rob Curvers